Εν μέσω κρίσης, πολλοί είναι εκείνοι που διστάζουν να γίνουν γονείς (ή να πάρουν την απόφαση για το δεύτερο παιδί) κυρίως γιατί φοβούνται τα έξοδα. Μήπως όμως, είμαστε υπερβολικοί; Μήπως έχουμε ανεβάσει πολύ τον πήχη και τον οικογενειακό προϋπολογισμό με περιττές πολυτέλειες ενώ χάνουμε την ουσία;
Η Hattie Garlick, μητέρα και blogger από τη Βρετανία δείχνει έναν άλλο δρόμο. Αυτόν του «minimalist parenting» που ούτε λίγο ούτε πολύ ισοδυναμεί με μποϊκοτάζ στον παιδικό υπερκαταναλωτισμό. Η Hattie ήταν μία μάλλον κακομαθημένη μαμά ενός δίχρονου αγοριού. Είχε τη δουλειά της, βοήθεια στο σπίτι για το παιδί, καρότσι αξίας 900 ευρώ με θήκη και για τον cappuccino και άλλα πολλά. Στις αρχές του 2013 όμως, πήρε μία δραστική απόφαση: να εκμηδενίσει τα έξοδα που σχετίζονται με το παιδί.
Για την Hattie, η αφορμή ήταν οι δυσάρεστες εξελίξεις στη ζωή της. Πέντε ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα έμαθε ότι έχασε τη δουλειά της. Ήταν επίσης η παραμονή των γενεθλίων του γιου της. «Ήταν η τέλεια καταιγίδα» δήλωσε η ίδια. Χωρίς δουλειά, με το άγχος της ανατροφής ενός δίχρονου αγοριού και με τις τηλεοπτικές διαφημίσεις να τη βομβαρδίζουν για παιχνίδια και gadgets που έπρεπε να αγοράσει, γιατί μόνο έτσι θα συμβάλει στην υγεία και τη νοητική ανάπτυξη του παιδιού της, κάποια στιγμή απλώς μπούχτισε.
Με τη στήριξη του συζύγου της, αποφάσισαν να κάνουν μία στροφή. Με την εξαίρεση των ιατρικών εξόδων, ο προϋπολογισμός για τα έξοδα παιδιού θα ήταν μηδενικός. Δε θα ξόδευαν χρήματα σε ρούχα και παιχνίδια. Για τους επόμενους 12 μήνες, θα στηρίζονταν σε ό,τι μπορούσε να κατασκευάσει ο σύζυγός της (που είναι ξυλουργός) και σε ανταλλακτήρια ρούχων και παιχνιδιών. Δε θα ξόδευαν χρήματα σε παιδικές δραστηριότητες και εκπαιδευτικά τμήματα προσχολικής ηλικίας. Θα έπρεπε να εξαντλήσουν την εφευρετικότητα και τη φαντασία τους για να ψυχαγωγούνται οικογενειακώς ή με φίλους και συγγενείς.
Δύο μήνες μετά όμως, τα δεδομένα άλλαξαν. Η Hattie διαπίστωσε ότι ήταν έγκυος. Θα μπορούσε να συνεχίσει σε αυτή τη σκληρή μάχη κατά του καταναλωτισμού; «Όταν μάθαμε ότι το δεύτερο παιδί μας θα ήταν κορίτσι, η αποφασιστικότητά μου ενισχύθηκε. Ο παιδικός καταναλωτισμός που στοχεύει στα κορίτσια είναι πολύ πιο τοξικός. Τα κορίτσια πρέπει να φοράνε ροζ και να θέλουν να γίνουν πριγκίπισσες. Ήθελα να προστατεύσω την κόρη μου από όλα αυτά» δήλωσε η ίδια στο today.com.
Η κόρη της Fridda, γεννήθηκε το Νοέμβριο. Η Hattie τήρησε το αρχικό σχέδιο των μηδενικών εξόδων, αν και παραδέχθηκε ότι υπήρχαν παραστρατήματα. Ορισμένες φορές – ειδικότερα σε ταξίδια – αγόρασε πάνες μίας χρήσης και μωρομάντηλα. Αλλά για τα βασικά έμεινε στις αρχές της.
Η Hattie βρήκε πολλούς μιμητές αυτό τον χρόνο. Ορισμένοι παραφράζουν τον όρο «minimalist parenting» (λιτοί γονείς) σε «mindful parenting» (προσεκτικοί γονείς). Η ουσία όμως, είναι η συνειδητή απόφαση που παίρνουν πλέον πολλές οικογένειες να μειώσουν τα έξοδα και να επικεντρωθούν στα ουσιώδη. Σύμφωνα με τα στοιχεία της κυβέρνησης των ΗΠΑ, η μέση αμερικανική οικογένεια δαπανά περίπου 241.000 δολάρια μέσα σε διάστημα 18 ετών για να αναθρέψει ένα παιδί. Σε αυτά τα έξοδα δεν περιλαμβάνονται οι σπουδές.
Η ίδια η Hattie αναφέρει πως η οικογένειά της έμαθε πολλά. Πως επανεξέτασε τις πραγματικές της αξίες και συνειδητοποίησε πόσο λάθος σπαταλούσαν μέχρι τώρα τα χρήματά τους. Η προσέγγισή της μπορεί να μοιάζει ακραία. Δεν είναι όμως η μόνη που επανεξετάζει τον υπερκαταναλωτικό τρόπο ζωής. «Ο κόσμος πιστεύει ότι πραγματικά χρειάζεται αυτά τα πράγματα: ειδικά πιάτα για τα παιδιά και υπερσύγχρονα παιδικά καθίσματα. Πιστεύουν ό,τι έτσι κάνουν τη ζωή τους ευκολότερη» εξηγεί η Asha Dornhfest, η πρώτη διδάξασα, μία εκ των συγγραφέων του «Minimalist Parenting» που έχει ιδρύσει και το Parent Hacks. «Τα ντουλάπια της κουζίνας μας είναι γεμάτα από ειδικά σκεύη για παιδιά και το δωμάτιό τους έχει τόσα πολλά παιχνίδια, που τα παιδιά είναι πλέον αδύνατο να βρουν τι θέλουν μέσα σε όλο αυτό το συρφετό», δηλώνει η Dornfest.
Οι συγγραφείς του «Minimalist Parenting» πάντως, καλούν τους γονείς να προχωρήσουν με μικρά βήματα σε αυτόν το νέο τρόπο ζωής. «Πρέπει να αλλάξει ο τρόπος σκέψης» εξηγεί η Christine Koh, επίσης συγγραφέας του «Minimalist Parenting» και συμπληρώνει: «Σε ό,τι αφορά στον εξοπλισμό του παιδιού, οι γονείς θα πρέπει να λειτουργούν ως διευθυντές εταιρίας και όχι ως καταναλωτές».
Οι Koh και Dornfest συνειδητοποίησαν ότι το μπαράζ από παιδικά παιχνίδια, λούτρινα και ρούχα δε βοηθάει την εξέλιξη του παιδιού, ούτε βεβαίως την καθημερινή ζωή των γονιών. «Όταν αγοράζεις κάτι για το παιδί σου, πρέπει να αναρωτηθείς: Γιατί πραγματικά το αγοράζω αυτό τώρα; Γιατί είναι όμορφο; Γιατί το χρειαζόμαστε; Γιατί το παιδί μου το θέλει πραγματικά;»
