Της Ασπασίας Κάντα 
- Καθιερώστε μία ρουτίνα ύπνου
Παρόλο που τα μικρά παιδιά δεν μπορούν να «διαβάζουν» την ώρα, το σώμα τους μπορεί μέσω του βιολογικού τους ρολογιού. Όταν βάζουμε τα παιδιά για ύπνο κάθε μέρα την ίδια ώρα, μπαίνουν σε μία ρουτίνα και σωματικά και πνευματικά. Παρόλο που θα αναγκαζόμαστε λόγω συνθηκών να τους την αλλάξουμε ίσως τα σαββατοκύριακα ή στις διακοπές, αξίζει να διατηρούμε μία σταθερή ώρα μέσα στην εβδομάδα.
- Καθιερώστε μία ώρα ύπνου νωρίς το βράδυ
Πολλοί γονείς δεν αντιλαμβάνονται ότι όταν βάζουμε τα παιδιά μας για ύπνο νωρίς το βράδυ (π.χ. 20:30 ή 21:00) είναι πιο εύκολο από το να περιμένουμε πότε θα νυστάξουν. Όταν τα παιδιά κουράζονται υπερβολικά, τα πιάνει υπερένταση και δεν μπορούν ούτε να καθίσουν στο κρεβάτι, ούτε να αποκοιμηθούν.
- Καθιερώστε μία ιεροτελεστία πριν από τον ύπνο
Μία τυπική ιεροτελεστία θα μπορούσε να περιλαμβάνει τη δική μας: ζεστό μπανάκι (το χειμώνα κάθε 2η μέρα, το καλοκαίρι κάθε μέρα), πιτζάμες, βραδινό σνακ (π.χ. ένα γιαουρτάκι ή ένα τοστάκι), βούρτσισμα δοντιών, τσίσα, ανάγνωση 1 βιβλίου. Μπορείτε μάλιστα αυτή τη ρουτίνα να την απεικονίσετε σε ένα διάγραμμα με λέξεις (για τα μεγαλύτερα παιδιά) ή με ζωγραφιές (για τα μικρότερα παιδιά που δεν μπορούν να διαβάσουν) που να δείχνει τη σειρά των βημάτων που πρέπει να ακολουθηθεί κάθε βράδυ. Αν το παιδί σας πάει να παρεκκλίνει από το «συμφωνημένο» διάγραμμα ύπνου (π.χ. ζητήσει περισσότερα βιβλία από τον συμφωνημένο αριθμό ή ζητήσει κινούμενα σχέδια), του δείχνετε το διάγραμμα και του υπενθυμίζετε το επόμενο βήμα.
- Κινηθείτε προς μία κατεύθυνση
Κινηθείτε προς μία κατεύθυνση, η οποία δεν είναι άλλη από την παιδική κρεβατοκάμαρα. Μην πηγαίνετε για μπάνιο, και μετά πηγαίνετε στην κουζίνα για σνακ, και μετά πάλι στο μπάνιο για δόντια αυτή τη φορά, μετά στο παιδικό δωμάτιο για τις πιτζάμες, μετά πάλι στο μπάνιο για τσίσα αυτή τη φορά, μετά πάλι στην κουζίνα για νερό, μετά στο δωμάτιό σας για να διαβάσετε βιβλίο και μετά στο παιδικό δωμάτιο για ύπνο. Όλες οι κινήσεις πρέπει να καταλήγουν στο δωμάτιο ύπνου και να γίνονται σταθερά προς αυτή την κατεύθυνση. Εάν υπάρξουν έκτακτες καταστάσεις (π.χ. το παιδί θελήσει τουαλέτα όταν έχετε ήδη περάσει και φύγει από αυτή, εννοείτε ότι θα επιστρέψετε).
Μη χρησιμοποιείτε την τηλεόραση για να χαλαρώσει το παιδί σας πριν κοιμηθεί, γιατί απλά δε χαλαρώνει. Η τηλεόραση, όπως και κάθε ηλεκτρονική συσκευή, δημιουργεί υπερδιέγερση και αντί να κοιμηθεί θα έχετε το αντίθετο αποτέλεσμα. Βλέποντας μία πηγή φωτός, το σώμα ξεγελιέται και νομίζει ότι είναι μέρα και δεν αφήνει την ορμόνη του ύπνου να εκκριθεί.
- Δημιουργήστε ένα χαλαρωτικό περιβάλλον ύπνου
Απαλά χρώματα στο υπνοδωμάτιο, δροσερή θερμοκρασία (18-20 βαθμοί Κελσίου), χαμηλός φωτισμός, καλό μαξιλάρι και καλό στρώμα, είναι βασικές προϋποθέσεις για έναν ήρεμο ύπνο, όχι μόνο για τα παιδιά αλλά για όλους, ακόμη και τους ενήλικες. Απομακρύνετε κάθε είδους σκόρπια λούτρινα, βιβλία και παιχνίδια από το οπτικό του πεδίο. Πρέπει να είναι τακτοποιημένα, στα ράφια τους ή σε κουτιά. Αν έχετε την πολυτέλεια extra δωματίου για τα παιχνίδια (playroom) τότε προτιμήστε το. Αν όχι, τότε απλά τακτοποιήστε το παιδικό δωμάτιο κάθε βράδυ πριν κοιμηθούν τα παιδιά. Τα μεγαλύτερα παιδιά μπορούν να το τακτοποιήσουν μόνα τους και θα μπορούσε η τακτοποίηση του δωματίου να είναι ένα βήμα της καθιερωμένης βραδινής ιεροτελεστίας πριν πάνε για ύπνο.
- Αρνηθείτε διάφορες απαιτήσεις του παιδιού όταν ξαπλώσει
Αν το παιδί σας έχει την τάση όταν ξαπλώνει για ύπνο τότε να θυμάται τσίσα, νερό, αγκαλίτσες κλπ., τότε ανταποκριθείτε μόνο μια φορά. Αν συνεχίσει να ζητάει και καταλάβετε ότι το κάνει επίτηδες και όχι γιατί το έχει πραγματικά ανάγκη, πείτε ένα αποφασιστικό όχι ή απλά αγνοήστε το. Εάν βάλετε όρια, τότε το αποθαρρύνεται από το να συνεχίσει. Πρέπει όμως να είστε πειστικοί γιατί τα παιδιά αντιλαμβάνονται αν εννοείτε κάτι ή αν το λέτε για να το πείτε.
- Απομακρύνετε ηλεκτρονικές συσκευές και τηλέφωνα από το δωμάτιο
Αποφύγετε την τηλεόραση, τον υπολογιστή, το τηλέφωνο ή τα video games στο υπνοδωμάτιο. Εκτός του ότι τα παιδιά δυσκολεύονται να τα κλείσουν, τους δημιουργούν υπερένταση.
- Κινηθείτε μέσα στην ημέρα
Φροντίστε το παιδί σας να κινείται αρκετά μέσα στην ημέρα, ώστε να ξεδίνει και να κατεβαίνουν τα επίπεδα ενέργειάς του. Εκτός του ότι η άσκηση γυμνάζει σώμα και πνεύμα, βοηθάει στην καλύτερη ποιότητα ύπνου. Ποδήλατο, παιδική χαρά, χορός είναι μερικές από τις δραστηριότητες που τα εξαντλούν. Δοκιμάστε τες και ειδικά τώρα που η μέρα μεγάλωσε καθώς πλησιάζει το καλοκαίρι, δεν έχετε δικαιολογίες να το αποφύγετε.
- Προσοχή στο μεσημεριανό ύπνο
Τα μικρά παιδιά 3-4 ετών είναι φυσιολογικό να κοιμούνται το μεσημέρι για να καλύπτουν τις 12-14 ώρες ύπνου που απαιτείται λόγω ηλικίας. Εάν η μεσημεριανή σιέστα είναι αγαπημένη τους συνήθεια, τότε φροντίστε αυτή να γίνεται νωρίς το μεσημέρι και όχι το απόγευμα. Τα παιδιά από 5 ετών και πάνω, δεν χρειάζονται ύπνο σε καθημερινή βάση.
Είναι δύσκολο για εμάς τους γονείς να προσπαθούμε να κοιμήσουμε το παιδί μας και αυτό να ζητάει να σηκωθεί όρθιο ή να ζητάει το 14ο κατά σειρά παραμύθι. Μας δημιουργείται ένας εύλογος εκνευρισμός. Ωστόσο πρέπει να επιδείξουμε ψυχραιμία, γιατί η δική μας ένταση δε βοηθάει και φέρνει το αντίθετο αποτέλεσμα.
- Συζήτηση για τα οφέλη του ύπνου
Συζητήστε με το παιδί σας πόσο σημαντικό είναι να κοιμάται νωρίς και να κοιμάται αρκετές για την ηλικία του ώρες.
- Αγοράστε εξειδικευμένα στο θέμα παραμύθια
Με μία απλή αναζήτηση στο διαδίκτυο ή σε κάποιο βιβλιοπωλείο, θα βρείτε αρκετούς τίτλους βιβλίων που πραγματεύονται το θέμα του ύπνου. Αγοράστε αυτά που σας αρέσουν και διαβάστε τα μαζί κάθε βράδυ.
Σίγουρα εσείς θα βρείτε τη δική σας φόρμουλα. Μην ξεχνάτε ότι ο καλός ύπνος βοηθάει στην εμφάνιση, στη διάθεση μα προπαντός στην υγεία.
