9 Ιανουαρίου 2014
Από τη δεκαετία του ’70 έχει παρατηρηθεί ότι το έμβρυο αντιδρά σε διάφορους ήχους με τη μορφή αυξομείωσης των παλμών της καρδιάς του.
Πιo πρόσφατες μελέτες επιβεβαίωσαν τα ευρήματα αυτά, ανιχνεύοντας με νέες μεθόδους την αντίδραση στα κέντρα του εμβρυϊκού εγκεφάλου που ανταποκρίνονται στα ηχητικά ερεθίσματα.
Είναι γνωστό ότι περίπου στην 20η εβδομάδα κύησης, το ανθρώπινο έμβρυο μπορεί να ακούει και να αντιδρά σε εξωτερικούς ήχους από το περιβάλλον και εσωτερικούς ήχους από τη μητέρα του. Κατά την 27η εβδομάδα κύησης, τα
ακουστικά ερεθίσματα αρχίζουν να μεταβάλλουν και να οργανώνουν το φλοιό του εγκεφάλου στην περιοχή που ευθύνεται για την επεξεργασία του ήχου.
Το άμεσο ακουστικό περιβάλλον του εμβρύου, που είναι η μητέρα του, αποτελείται από πληθώρα ηχητικών ερεθισμάτων, που περιλαμβάνει τον ήχο της καρδιάς της, τον ήχο της αναπνοής της και τον ήχο της φωνής της.
Οι ήχοι αυτοί αποτελούν μια σταθερά και είναι ένα σημαντικό κομμάτι της νευροανάπτυξης του εμβρύου, καθώς παρέχουν μία μνημονική βάση ήχων που το νεογέννητο μωρό μπορεί να αναγνωρίζει.
Πάνω σε αυτή τη βάση στηρίζεται η μάθηση νέων ήχων και η συμπεριφορά του μωρού απέναντι σε αυτούς.
Έχει αποδειχτεί ότι ο ήχος της μητρικής καρδιάς, που κυριαρχεί στο ενδομήτριο περιβάλλον, αποτυπώνεται στη μνήμη του εμβρύου. Αυτός είναι ο λόγος που ο ηχογραφημένος ήχος της καρδιάς της μητέρας αναγνωρίζεται από το νεογνό και λειτουργεί καταπραϋντικά, ηρεμεί και νανουρίζει το μωρό.
Ο μηχανισμός της ακοής στο ανθρώπινο αυτί μπορεί να συλλάβει ήχους με συχνότητες από 20 έως 20.000 Hz, στο έμβρυο όμως παρεμβάλλονται οι ιστοί και το αμνιακό υγρό που ελαττώνουν σε ένταση τους ήχους από τον εξωτερικό κόσμο.
Οι ήχοι στο αμνιακό υγρό που περιβάλλει το έμβρυο φτάνουν σε αυτό με οστική αγωγιμότητα, δηλαδή με παλμούς που μεταδίδονται μέσα από τα οστά, επειδή το ακουστικό τύμπανο δε λειτουργεί ακόμα.
Η πίεση που προκαλεί ο ήχος στο αμνιακό υγρό προκαλεί ταλάντωση στο κρανίο του εμβρύου, η οποία μεταδίδεται στο εσωτερικό, όπου διεγείρονται μια σειρά από ακουστικά νεύρα που προκαλούν στον εγκέφαλο το αίσθημα της ακοής.
Έχει βρεθεί ότι η αντίδραση του εμβρύου στη μουσική παρουσιάζει μία σταδιακή ωρίμανση που ακολουθεί τη βιολογική του ηλικία.
Έτσι, ένα έμβρυο στην 28η έως την 30ή εβδομάδα κύησης μπορεί να αντιδράσει σε μουσική με παροδική αύξηση ή ελάττωση του ρυθμού της καρδιάς, που σχετίζεται με την ένταση της μουσικής.
Πιο μεγάλα έμβρυα όμως, από την 33η εβδομάδα κύησης και πέρα, παρουσιάζουν μία πιο σύνθετη αντίδραση με μεγάλης διάρκειας μεταβολή στο ρυθμό της καρδιάς, με αύξηση των σφυγμών αλλά και μεταβολές στις κινήσεις του σώματος. Φαίνεται έτσι ότι η αντίληψη και επεξεργασία σύνθετων ήχων γίνεται καλύτερα αντιληπτή από την 33η εβδομάδα κύησης και έπειτα.
Η μουσική φαίνεται να έχει πολλαπλή, άμεση και έμμεση δράση στη μητέρα, αλλά και στο έμβρυο με ευεργετικά αποτελέσματα. Για τη μητέρα, η μουσική δρα θετικά στο ενδοκρινολογικό της σύστημα ρυθμίζοντας την έκκριση ορμονών, κυρίως στεροειδών από τα επινεφρίδια και τους γονάδες. Έχει επίσης θετική δράση στη διαχείριση του άγχους και συμβάλλει στην προώθηση της αίσθησης της χαράς.
Αυτές οι μεταβολές στην έγκυο γυναίκα συμβάλλουν θετικά στην ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος του εμβρύου, προάγοντας την οργάνωση των νευρικών κυττάρων και συμβάλλοντας θετικά στη μελλοντική νοητική και γνωσιακή απόδοση του εμβρύου.
Επίσης, η έκθεση της εγκύου στη μουσική προκαλεί θετικές μεταβολές στη συμπεριφορά του εμβρύου, μεταβολές που ακολουθούν το μωρό και μετά τη γέννα.
Μελέτες έδειξαν πως ο αριθμός των νευρικών κυττάρων στις περιοχές του εγκεφάλου που ευθύνονται για την αντίληψη της ακοής αυξάνεται σε νεογνά που κατά την εμβρυϊκή περίοδο εκτίθονταν σε ήχους που είχαν μουσική δομή, δηλαδή μελωδία και ρυθμό, ενώ οι ίδιες μελέτες έχουν αποκαλύψει μείωση της ποσότητας των νευρικών κυττάρων στην ίδια περιοχή σε έμβρυα που εκτίθονταν σε ήχους χωρίς ρυθμό, μελωδία και γενικότερα μουσική δομή.
Σχετικά με το ποιο είδος μουσικής είναι προτιμότερο να επιλέξει κανείς κατά τη διάρκεια της κύησης, έχουν διατυπωθεί διάφορες θεωρίες για το ρυθμό και την ένταση που θεωρητικά θα μπορούσε να έχει ευεργετική ή αντίθετα βλαβερή επιρροή στο έμβρυο. Δεν υπάρχουν έρευνες που να καταδεικνύουν ένα ορισμένο είδος μουσικής, αυτό που είναι φανερό είναι ότι η μουσική που έχει συμπαγή δομή, μελωδία και ρυθμό, και που είναι αρεστή στη μητέρα, είναι η μουσική που έχει ευεργετικά αποτελέσματα στο έμβρυο.
