Η επιβράβευση αποτελεί ένα σημαντικό κεφάλαιο στην ανατροφή ενός παιδιού, αρκεί να γίνεται σωστά και χωρίς υπερβολές. Γιατί όπως έλεγε και ο Μαχάτμα Γκάντι, «ο σωστός έπαινος για τα παιδιά, είναι ό,τι ο ήλιος για τα λουλούδια».
Να λοιπόν κάποιοι κανόνες συμβουλές για να μη χάσει η επιβράβευση την αξία και την αποτελεσματικότητά της:
Αποφύγετε τις υπερβολές
Προσπαθήστε να μην το παρακάνετε με τους επαίνους, γιατί όταν το παιδί μάθει στους συνεχείς επαίνους, κάποια στιγμή αυτοί θα χάσουν το νόημα και τη σημασία τους.
Να επιβραβεύετε κάθε προσπάθεια του παιδιού ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα
Μην ξεχνάτε, ότι δεν κρίνονται τα πάντα εκ του αποτελέσματος και το παιδί πρέπει να πάρει αυτό το μήνυμα για να μάθει να θέτει πάντα στόχους στη ζωή του και να προσπαθεί να τους πετύχει.
Μην το επαινείτε ψεύτικα
Τα παιδιά έχουν τον τρόπο να καταλαβαίνουν πότε δεν είμαστε ειλικρινείς και όταν αντιλαμβάνονται κάτι τέτοιο χάνουν την πίστη τους σε μας.
Επιβραβεύστε το παιδί σας όταν δεν το περιμένει
Όταν για παράδειγμα, μοιράζεται πράγματα, όταν πηγαίνει για ύπνο ήσυχα και χωρίς διαμαρτυρίες, όταν είναι δεκτικό στο να βοηθήσει με δουλειές του σπιτιού, Όταν επικεντρώνεστε στο κάθε βήμα προς την κατάλληλη συμπεριφορά, δημιουργείτε τις συνθήκες για τις κατάλληλες συμπεριφορές. Άρα θυμηθείτε να επαινείτε την διαδικασία προσπάθειας του παιδιού να κάνει κάτι σωστό, και όχι μόνο το τελικό αποτέλεσμα.
Μην το επιβραβεύετε για τα αυτονόητα
Η επιβράβευση έχει αξία για μια κατάκτηση. Ναι, θα το επιβραβεύσετε όταν αρχίζει να ντύνεται μόνο του, αλλά δε θα το κάνετε όταν έχει φτάσει 6 ετών και «εννοείται» πώς πρέπει να ντύνεται μόνο του.
Επιβραβεύστε το παιδί με αυθορμητισμό
Και γενικά με πειστικό τρόπο και όχι δίνοντας την εντύπωση πως το κάνετε μηχανικά, χωρίς να το νιώθετε ή να το πιστεύετε.
Επιβραβεύστε το παιδί όταν δοκιμάζει νέα πράγματα
Και όταν είναι πρόθυμο να δοκιμάσει νέα πράγματα, όπως το να μάθει ποδήλατο ή κάποιο καινούριο σπορ.
Η επιβράβευση δεν θα πρέπει ποτέ να γίνεται με χρηματική αμοιβή
Καλό είναι να αποφεύγετε να επιβραβεύετε το παιδί με χρήματα, δώρα και γενικά υλικά αγαθά. Κατά κανόνα θα πρέπει να γίνεται λεκτικά και μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις να σχετίζεται με κάτι από τα παραπάνω.
Μην είστε «τσιγκούνηδες» με την επιβράβευση
Μερικοί γονείς πιστεύουν ότι αν επαινείς συνεχώς το παιδί, τότε το κακομαθαίνεις και ο έπαινος γίνεται κάτι σαν εξάρτηση από εξωτερική ανταμοιβή. Έτσι, αυτοί οι γονείς, κάνουν υποστηρικτικά σχόλια, αλλά αποφεύγουν δηλώσεις που ακούγονται σαν έπαινος. Εδώ πρέπει να μάθετε το εξής: είναι πολύ σπάνιες οι περιπτώσεις παιδιών που λάμβαναν υπερβολικό έπαινο και ανέπτυξαν προβλήματα συμπεριφοράς λόγω αυτού. Στην πραγματικότητα το πρόβλημα είναι το αντίθετο: τα παιδιά που λαμβάνουν συνεχώς διαταγές, αρνητικά σχόλια, επικριτικές παρατηρήσεις και λιγοστό έπαινο, είναι αυτά που αναπτύσσουν τα περισσότερα προβλήματα συμπεριφοράς. Μην ανησυχείτε για το πώς θα διατυπώσετε ένα θετικό σχόλιο. Απλά ενθαρρύνετε και επαινέστε το παιδί, όσο συχνά παρατηρείτε θετικές και κατάλληλες συμπεριφορές.
Με τη συνεργασία της Βάλιας Καντούνη, ψυχολόγος
