Τα παιδιά δεν είναι πάντα διατεθειμένα να συνεργαστούν μαζί μας και να ακολουθήσουν τις οδηγίες και τους κανόνες που βάζουμε. Τότε είναι που πρέπει να επιστρατεύσουμε όλες τις μεθόδους που διαθέτουμε για να τα πείσουμε.
Για ένα παιδί, που ακόμη μαθαίνει να διακρίνει και να ελέγχει τις ορμές και τα συναισθήματά του, η έννοια της συνεργασίας είναι κάπως θολή. Κάποια παιδιά προσαρμόζονται ομαλά σ’ αυτό το δεδομένο της ζωής στο σπίτι κι άλλα όχι, με αποτέλεσμα οι γονείς να προβληματίζονται. Το πρώτο που πρέπει να κάνουμε ως γονείς, είναι να θέσουμε κάποιους κανόνες, αλλά ενθαρρύνοντάς το παράλληλα να μάθει να μοιράζεται και να συνεργάζεται.
Γιατί είναι σημαντικό να μάθει να συνεργάζεται
Όταν τα παιδιά ξέρουν να συνεργάζονται, μπορούν να ακούν, να συμμετέχουν σε ομαδικές δραστηριότητες, να αναγνωρίζουν τις μοναδικές ικανότητες και τα χαρακτηριστικά των μελών της ομάδας, και να εργάζονται ως κομμάτι αυτής.
Επίσης η δεξιότητα αυτή, βοηθάει τα παιδιά στο παιχνίδι, στη συνεργασία με τους συμμαθητές και τους ενήλικες, στην ανάπτυξη φιλικών σχέσεων και στη συμμετοχή σε εξωσχολικές δραστηριότητες.
Πώς θα μάθουμε το παιδί να συνεργάζεται
Δεν αναθέτουμε στο παιδί ευθύνες που δεν είναι ανάλογες της ηλικίας του και δεν βάζουμε συνεχώς νέους κανόνες.
Εκπαιδεύουμε τα παιδιά στον διάλογο και την επικοινωνία
Όταν είμαστε ξεκάθαροι στους κανόνες που βάζουμε και δεν υποκύπτουμε στις παράλογες απαιτήσεις και πείσματα των παιδιών, τα βοηθάμε να αναπτύξουν πιο αποδοτικούς τρόπους επικοινωνίας. Διατηρώντας την ψυχραιμία μας, χωρίς φωνές και καυγάδες και πάντα λέγοντας την αλήθεια με επιχειρήματα για όσα πρέπει να γίνουν, καταφέρνουμε να μετατρέψουμε την συνεργασία των παιδιών σε ένα παιχνίδι.
Περιορίζουμε τα «μη» σε όσα είναι απαραίτητα
Ως γονείς οφείλουμε να είμαστε ωριμότεροι και να κρατάμε πρώτοι εμείς την ψυχραιμία μας. Γι’ αυτό καλό είναι να χρησιμοποιούμε στην καθημερινότητα περισσότερο το «ναι» παρά το «όχι», «απαγορεύεται», «δεν μπορείς». Όσο πιο απαιτητικός είναι ο τόνος μας τόσο λιγότερο εσωτερικό κίνητρο θα έχουν για να συνεργαστούν.
Ενθαρρύνουμε το παιδί να «δουλεύει» ομαδικά
Μια απλή καθημερινή δραστηριότητα που μπορεί να καλλιεργήσει το ομαδικό πνεύμα, είναι η συμμετοχή των παιδιών στις δουλειές και στις ρουτίνες του σπιτιού.
Δεν ενθαρρύνουμε τον ανταγωνισμό
Προτιμάμε τα παιχνίδια που απαιτούν συνεργασία από εκείνα που αναδεικνύουν κάποιον νικητή. Φτιάξτε μαζί ένα παιδικό παζλ και δείξτε του πως με το παιχνίδι δεν σημαίνει να χάνεις για ένα διάστημα κάτι που αγαπάς. Ο ανταγωνισμός έχει κι αυτός τα θετικά του, αλλά αφήστε τον για τις μεγαλύτερες ηλικίες.
Επιβραβεύουμε πάντα το παιδί
Η επιβράβευση της συμπεριφοράς είναι εξίσου σημαντική στην προσπάθεια που κάνει το παιδί για να συνεργαστεί. Όταν επισημαίνουμε στα παιδιά το γιατί και το πώς η συμβολή τους ήταν σημαντική, τα βοηθάμε να αναγνωρίσουν και να εκτιμήσουν τις ικανότητές τους.
Δίνουμε στο παιδί δυνατότητα επιλογής
Σε όλη την προσπάθεια που κάνουν οι γονείς για να ενισχύσουν το ομαδικό πνεύμα στο παιδί, είναι σημαντικό να του δίνουν τη δυνατότητα επιλογής. Όταν προσφέρουμε επιλογές στα παιδιά δείχνουμε ότι τα σεβόμαστε και αυτό με τη σειρά του δημιουργεί μια αίσθηση συνεργασίας.
Δεν επιμένουμε να συνεργαστεί αν το παιδί αρνείται
Μέχρι και την ηλικία των τριών ετών το παιδί πιστεύει πως το να συνεργάζεται ή να μοιράζεται είναι κάτι που απλώς του επιβάλλουν οι άλλοι. Γι’ αυτό δεν υποχρεώνουμε το παιδί να συνεργαστεί, αλλά το εξοικειώνουμε σταδιακά με την έννοια της συνεργασίας και της γενναιοδωρίας προσπαθώντας να συσχετίσουμε αυτές τις έννοιες με το συναίσθημα της χαράς. Δηλαδή, «χαίρομαι όταν προσφέρω».
Με τη συνεργασία της Μαρίας Ποθητού Σύμβουλος Γονέων & Ανάπτυξης Παιδιού (BSc Psychology), Υπεύθυνη Επιστημονικού Ιστότοπου Χαμογελάκια, www.xamogelakia.com
