Το παιχνίδι ως μέσο ψυχαγωγίας αλλά και μάθησης

Η παιδική ηλικία είναι συνυφασμένη με το παιγνίδι, μέσο ψυχαγωγίας αλλά και μάθησης, που οδηγεί το παιδί από την ανωριμότητα στην εφηβεία και την ενηλικίωση. Ψυχίατροι, νευροβιολόγοι, νευροψυχολόγοι, η επιστήμη μελετά αυτό το «πολυεργαλείο», που δυναμώνει το παιδί ψυχικά και σωματικά, το μυεί στη χαρά της νίκης, αλλά και στη διαχείριση της ήττας και σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες βελτιώνει τις σχολικές επιδόσεις. Σήμερα στα δημοτικά σχολεία οι καθηγητές φυσικής αγωγής εντάσσουν στην «ύλη» του μαθήματός τους παραδοσιακά ομαδικά παιγνίδια, που κάποτε παίζονταν στις γειτονιές, προκειμένου να προσφέρουν στους μαθητές τα οφέλη που χάθηκαν μαζί με τις αλάνες: αερόβια άσκηση, συντονισμός, αδρή κινητικότητα, άμυλα, κοινωνικοποίηση, ομαδικότητα, στρατηγική. Έτσι, όταν ένα παιδί παίζει κρυφτό, κυνηγητό, αμπάριζα, «μήλα» κ.ά:

• Διατηρεί υγιές σωματικό βάρος.

• Βελτιώνει τη φυσική του κατάσταση.

• Ασκεί το μυϊκό του σύστημα.

• Αναπτύσσεται ψυχοκινητικά και ψυχοκοινωνικά

• Διώχνει την ένταση και το στρες που σωρεύεται από τις ακαδημαϊκές υποχρεώσεις.

• Αποκτά φίλους.

• Τονώνει την αυτοπεποίθησή του.

• Εργάζεται ομαδικά.

• Στην ήττα διαχειρίζεται συναισθήματα όπως ο θυμός και η απογοήτευση.

Παιγνίδια εσωτερικού χώρου Η αστικοποίηση και η ανοικοδόμηση άλλαξαν το παιγνίδι και το μετέφεραν από την ύπαιθρο στους τέσσερις τοίχους του σπιτιού πρώτα με επιτραπέζια παιγνίδια και πλέον με ηλεκτρονικά. Το κινητικό παιδί «πάγωσε» μπροστά στις οθόνες και πλέον κινδυνεύει να εθιστεί παίζοντας στον ψηφιακό κόσμο. Το έξυπνο κινητό, οι ταμπλέτες, το Play Station παχαίνουν και απομονώνουν και μπορεί να οδηγήσουν σε Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 ή και σε κατάθλιψη τα παιδιά καθώς πλησιάζουν στην εφηβεία. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς; Να θέτουν και να επιβάλλουν όρια (π.χ. διάρκεια έκθεσης του παιδιού σε κάθε είδους οθόνη κλπ) και να μυήσουν το παιδί τους σε επιτραπέζια παιγνίδια, που μπορεί να είναι από αμιγώς ψυχαγωγικά (πχ φιδάκι) μέχρι παιγνίδια στρατηγικής όπως το σκάκι. Η μικρή Ελένη κάθεται και κλαίει… Όχι γιατί δεν την παίζουν οι φιλενάδες της αλλά γιατί δεν παίζει η ίδια. Για ποιο λόγο;

• Έλλειψη χρόνου: Τα σημερινά παιδιά είναι σκληρά εργαζόμενα με εκπαιδευτικές και αθλητικές δραστηριότητες πέραν του εξάωρου σχολικού προγράμματος: ξένες γλώσσες, αθλήματα, μουσική… Χρόνος για παιγνίδι δεν περισσεύει κι ακόμη όταν βρεθεί, το παιδί είναι κατάκοπο από το βεβαρημένο του πρόγραμμα και προτιμά ένα παιγνίδι στατικό, το οποίο μάλιστα εξελίσσεται εντυπωσιακά σε μία μικρή ή μεγάλη οθόνη.

• Υπερπροστασία: Οι σημερινοί γονείς βλέπουν παντού τον κίνδυνο. Όταν μάλιστα το παιδί κλείνει πίσω του την πόρτα του σπιτιού και «εκτίθεται» στις συνθήκες του υπαίθριου παιγνιδιού (ταχύτητα, συγκρούσεις, καβγάδες, μπάλες κλπ) ο νους πάει σε γύψο και ράμματα. Κι έτσι, τα «παράσημα» των παιδιών μιας άλλης εποχής, γίνονται ο φόβος και ο τρόμος που οδηγεί γονείς και παιδιά στα επείγοντα.