14 Ιανουαρίου 2014
Σύμφωνα με την παγκόσμια κατάταξη του ιδρύματος Economist Intelligence Unit for Pearson, η Φινλανδία έχει το καλύτερο εκπαιδευτικό σύστημα στον κόσμο.
Το αποτέλεσμα αυτό δεν εκπλήσσει τους ειδικούς, δεδομένου ότι αυτή η Σκανδιναβική χώρα εδώ και μία δεκαετία φιγουράρει στις πρώτες θέσεις των εκπαιδευτικών αξιολογήσεων.
Αυτό που ίσως να μη γνωρίζουν πολλοί, είναι πως το εκπαιδευτικό σύστημα της Φινλανδίας γεννήθηκε από τις στάχτες της δεκαετίας του 1960. Τότε οι Φινλανδοί μαθητές ήταν οι χειρότεροι στην Ευρώπη. Η χώρα δε βρισκόταν σε καλή οικονομική κατάσταση και είχε ένα από τα χειρότερα εκπαιδευτικά συστήματα στον κόσμο. Κατά τη δεκαετία του 1970, οι Φινλανδοί προχώρησαν στην εκπαιδευτική τους μεταρρύθμιση υιοθετώντας μία βασική και καθοριστική αρχή: στόχος δεν ήταν η αριστεία των μαθητών, αλλά η ισότητα στην εκπαίδευση.
Η φιλοσοφία των Φινλανδών στην εκπαίδευση είναι πως όλοι έχουν κάτι να συνεισφέρουν και, όσοι δυσκολεύονται σε ορισμένους τομείς, δεν πρέπει να μένουν πίσω.
Όλα τα παιδιά θεωρούνται ίσα μεταξύ τους. Το σχολείο όμως, παρέχει ενισχυτική διδασκαλία στα παιδιά που το έχουν ανάγκη. Το αποτέλεσμα είναι πως στη Φινλανδία, το χάσμα μεταξύ των αποκαλούμενων κακών και καλών μαθητών, είναι εξαιρετικά μικρό.
Η επιτυχία του φινλανδικού συστήματος στηρίζεται και σε πολλά ακόμη «παράδοξα» που για τα ελληνικά δεδομένα μοιάζουν με ουτοπία. Οι μαθητές στη Φινλανδία έχουν τις λιγότερες ώρες διδασκαλίας από οποιαδήποτε άλλη ανεπτυγμένη χώρα και… δεν δίνουν εξετάσεις. Μόνο στην τελευταία προαιρετική τάξη του σχολείου. Οι μαθητές γυμνασίου στη Φινλανδία δεν έχουν περισσότερο από μισή ώρα την ημέρα διάβασμα στο σπίτι. Δεν έχουν στολή για το σχολείο, δεν έχουν μαθητικές κοινότητες, δεν έχουν επαίνους και βραβεία ούτε τάξεις για χαρισματικά παιδιά. Δεν υπάρχουν καθιερωμένες εξετάσεις, οι γονείς αγωνιούν ελάχιστα για τις πανεπιστημιακές σπουδές και τα παιδιά δεν αρχίζουν σχολείο πριν τα 7.
Μερικά από τα… επιτυχημένα παράδοξα του φινλανδικού συστήματος:
- Η διάρκεια του σχολικού έτους είναι 190 ημέρες. Οι διδακτικές ώρες ανά εβδομάδα είναι από 19 έως… 30(!) ανάλογα την τάξη.
- Μέχρι να φτάσουν στην εφηβεία, τα παιδιά δεν δίνουν εξετάσεις και έχουν σπανίως εργασία για το σπίτι.
- Όλοι οι μαθητές δικαιούνται δωρεάν μεταφορά και ένα σχολικό γεύμα.
- Ιδιωτικά σχολεία δεν υπάρχουν, παρά μόνο θρησκευτικά και ξενόγλωσσα.
- Τα παιδιά στη Φινλανδία δεν ξεκινούν το σχολείο μέχρι να γίνουν 7 ετών.
- Τα παιδιά δε βαθμολογούνται τα πρώτα έξι χρόνια της εκπαίδευσής τους.
- Υπάρχει μόνο ένα υποχρεωτικό σημαντικό τεστ, το οποίο το δίνουν οι μαθητές όταν γίνουν 16 ετών.
- Όλα τα παιδιά, ανεξαρτήτως ικανοτήτων, διδάσκονται στην ίδια τάξη.
- Η Φινλανδία δαπανάει περίπου 30% λιγότερα χρήματα ανά μαθητή, από ό,τι οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
- Το 30% των παιδιών παρακολουθούν ενισχυτική διδασκαλία κατά τη διάρκεια των πρώτων εννέα χρόνων στο σχολείο.
- Το 66% των μαθητών περνάει στην ανώτατη εκπαίδευση.
- Η διαφορά μεταξύ αδύναμων και καλύτερων μαθητών, είναι η μικρότερη στον κόσμο.
- Ο μέγιστος αριθμός μαθητών στις τάξεις θετικών επιστημών είναι 16 άτομα.
- Οι εκπαιδευτικοί διδάσκουν μόνο 4 ώρες την ημέρα. Αφιερώνουν υποχρεωτικά 2 ώρες την εβδομάδα για «επαγγελματική βελτίωση».
- Η Φινλανδία έχει τον ίδιο αριθμό εκπαιδευτικών που έχει και η Νέα Υόρκη, αλλά για αρκετά λιγότερους μαθητές .
- Όλοι οι εκπαιδευτικοί στη Φινλανδία οφείλουν να έχουν αποκτήσει μεταπτυχιακό.
- Η πολιτεία δίνει μόνο τις γενικές κατευθυντήριες γραμμές για το πρόγραμμα σπουδών.
- Η επιλογή των δασκάλων εξαρτάται σε ποσοστό 10% από τους απόφοιτους.
- Οι εκπαιδευτικοί έχουν αντίστοιχο κοινωνικό στάτους με τους γιατρούς και τους δικηγόρους
