Η παρουσία της πριν, κατά τη διάρκεια αλλά και μετά τον τοκετό χαρίζει δύναμη, ασφάλεια και αυτοπεποίθηση στη μέλλουσα μητέρα, την επίτοκο, αλλά και τη μαμά που βιώνει τη δύσκολη περίοδο της λοχείας.
Ιστορικά, η μαία υπήρξε ένα «ιερό» πρόσωπο που κατείχε σπουδαία θέση στην κοινότητα καθώς καθοδηγούσε με ασφάλεια το βρέφος προς την έξοδό του στον κόσμο. Υπάρχουν αναφορές από την αρχαιότητα για τις μεγαλύτερες σε ηλικία και έμπειρες γυναίκες, που συντρόφευαν τις γυναίκες στον τοκετό των παιδιών τους.
Ο ρόλος της μαίας, της απόλυτα πιστής συντρόφου της μέλλουσας αλλά και της νέας μαμάς, που βοήθησε να έρθουν στον κόσμο όλες οι προηγούμενες γενιές ανθρώπων «σαμποτάρεται» τα τελευταία χρόνια, ειδικά στη χώρα μας από τις ολοένα αυξανόμενες καισαρικές. Ορισμένοι μάλιστα γυναικολόγοι, αν και στην κλινική πράξη συνεργάζονται στενά με τις μαίες, τις απαξιώνουν στις μέλλουσες μαμάδες: «Δεν την χρειάζεσαι, εγώ είμαι εδώ», δηλώνουν εφησυχαστικά στις έγκυες παρακάμπτοντας το ρόλο της μαίας.
Η μαία έχει απόλυτα διακριτό ρόλο από τον μαιευτήρα-γυναικολόγο: Κατά την περίοδο της εγκυμοσύνης καλείται να θωρακίσει ψυχολογικά τη γυναίκα, που για πρώτη φορά θα γίνει μητέρα, να της εμπνεύσει το θάρρος για την άγνωστη στιγμή του τοκετού και να τη συμβουλεύσει για την καθημερινότητα της εγκυμοσύνης και αργότερα της λοχείας. Μέσω της ψυχοπροφυλακτικής μεθόδου θα την εξοικειώσει με τον τοκετό, ο οποίος ας μη ξεχνάμε, είναι μία απόλυτα φυσική σωματική λειτουργία η οποία έχει ιατρικοποιηθεί στο μάξιμουμ. Όταν έρθει η ώρα, θα τη συντροφεύσει στην αίθουσα τοκετού ενθαρρύνοντάς τη να ακολουθήσει χωρίς πανικό της οδηγίες εκείνες που θα φέρουν σε πέρας με τον καλύτερο τρόπο τη γέννηση του παιδιού της. Στη συνέχεια θα πάρει το ρόλο της συμβούλου θηλασμού βοηθώντας να εδραιωθεί ο μητρικός θηλασμός, δώρο για τη μητέρα αλλά και το παιδί. Ακόμη θα τη μάθει να φροντίζει σωστά και με αυτοπεποίθηση το μωρό της.
Η -πτυχιούχος- κυρά μας η μαμή
Σήμερα οι μαίες –και μαιευτές - έχουν πανεπιστημιακή εκπαίδευση και ένα μεγάλο ποσοστό αυτών είναι κάτοχοι μεταπτυχιακών τίτλων. Στις περισσότερες προηγμένες ευρωπαϊκές χώρες ο ρόλος της μαίας είναι εξαιρετικά σημαντικός στο σύστημα υγείας: Αναλαμβάνει όλη την προγεννητική και την περιγεννητική φροντίδα σε φυσιολογικές εγκυμοσύνες και φροντίζει τη λεχώνα και το μωρό κατά τον πρώτο μήνα μετά τον τοκετό. Η μαία είναι και στη χώρα μας εκπαιδευμένη να αναλάβει όλες τις ευθύνες που αναλαμβάνουν οι συνάδελφοί της στο εξωτερικό και να αναγνωρίσει τις επιπλοκές που μπορεί να προκύψουν σε μία εγκυμοσύνη ώστε να παραπέμψει την γυναίκα στον μαιευτήρα γυναικολόγο ο οποίος είναι ο πλέον κατάλληλος στην αντιμετώπιση ειδικών καταστάσεων.
Ποτέ χωρίς τη μαία μου!
Η σχέση της μαίας με την μέλλουσα μητέρα είναι πολύ προσωπική και αποδεικνύεται πολύ δυνατή όχι μόνο κατά τον τοκετό αλλά και στη λοχεία. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης στηρίζει ψυχολογικά όχι μόνο τη μέλλουσα μαμά αλλά και τον μέλλοντα πατέρα ο οποίος επίσης βρίσκεται μπροστά σε ένα άγνωστο γεγονός και πρέπει να διαχειριστεί μαζί με τη σύντροφό του τους εννέα μήνες της κύησης. Το διάστημα που η μαία εργάζεται με το ζευγάρι είναι καθοριστικής σημασίας και θα πρέπει να σέβεται τις επιλογές του ζευγαριού και να ανταποκρίνεται στις ανησυχίες του.
Η μαία θα επιλύσει απορίες και θα προετοιμάσει το ζευγάρι για τη μετάβασή τους στη γονεϊκότητα αλλά κυρίως θα προετοιμάσει τη μέλλουσα μητέρα για τον τοκετό με την ψυχοπροφυλακτική μέθοδο που βοηθά στη διαχείριση του πόνου και του άγχους εξασφαλίζοντας ότι η γυναίκα μπαίνοντας στην αίθουσα τοκετού δεν θα καταληφθεί από πανικό και θα συνεργαστεί άριστα με τη μαία και τον μαιευτήρα-γυναικολόγο.
Ακόμη και αν ο τοκετός δεν επιτευχθεί φυσιολογικά και απαιτηθεί καισαρική ή εάν η καισαρική έχει προαποφασιστεί από την περίοδο ήδη της εγκυμοσύνης η παρουσία της μαίας στην αίθουσα του χειρουργείου είναι εξαιρετικά υποστηρικτική για τη γυναίκα.
Η ψυχοπροφυλακτική μέθοδος
Η «εκπαίδευση» της μέλλουσας μητέρας για έναν όχι ανώδυνο αλλά διαχειρίσιμο τοκετό ξεκινάει τους τελευταίους μήνες της κύησης από τη μαία-ψυχοπροφυλάκτρια που θα μυήσει τη γυναίκα στον μηχανισμό του τοκετού και θα την εξοικειώσει με το σώμα της έτσι ώστε να είναι σε θέση να αναγνωρίσει τα συμπτώματα έναρξης τοκετού και να φτάσει χωρίς αγωνία αλλά όσο το δυνατόν νωρίτερα στο μαιευτήριο.
Η επιλογή της επισκληρίδειου που συχνά προτείνεται από τους γυναικολόγους για τη σημαντική μείωση των πόνων δεν αναιρεί την αξία της ψυχοπροφυλακτικής μεθόδου καθώς η μία πρακτική δεν αποκλείει την άλλη. Η ψυχοπροφυλακτική μέθοδος δεν είναι ιατρική πράξη και δεν έχει αντενδείξεις ή παρενέργειες αλλά εάν η επιλογή της επιτόκου είναι να γίνει επισκληρίδειος η μαία μπορεί και πρέπει να υποστηρίξει την επιλογή της. Η επισκληρίδειος εξάλλου, καλό είναι να γίνεται εφόσον ο τοκετός έχει ήδη ξεκινήσει, δηλαδή να έχουν προηγηθεί καλές ωδίνες και να έχει γίνει έστω και μια μικρή διαστολή του τραχήλου. Αυτό σημαίνει ότι ήδη η επίτοκος θα πρέπει να συμμετέχει σε αυτήν τη διαδικασία χωρίς πανικό και να αναπνέει σωστά μέχρι να κάνει επισκληρίδειο. Μία «εκπαιδευμένη» επίτοκος έχει μάθει να αναγνωρίζει τον πόνο, σαν αποτέλεσμα των συστολών της μήτρας και να τον ελέγχει. Αναπνέει ακολουθώντας τον πόνο που την καθοδηγεί να σπρώξει και τελικά να γεννήσει. Με τη σωστή αναπνοή δεν κουράζεται άδικα και οξυγονώνεται σωστά τόσο η ίδια όσο και το μωρό της που θα έρθει στον κόσμο από τον δρόμο και με τον τρόπο που έχει ορίσει η φύση.
