Κάθε χρόνο, η δεύτερη Δευτέρα του μήνα Φεβρουαρίου είναι αφιερωμένη στην Παγκόσμια Ημέρα κατά της Επιληψίας, με στόχο την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση της διεθνούς κοινής γνώμης για την εν λόγω πάθηση. Φέτος, λοιπόν, αυτή η μέρα είναι σήμερα, Δευτέρα 8 Φεβρουαρίου 2021.
Τι ακριβώς είναι, όμως, η επιληψία; Είναι η παροξυσμική διαταραχή του εγκεφάλου με απώλεια αισθήσεων, κατά την οποία εκπέμπονται ανώμαλα εγκεφαλικά ηλεκτρικά σήματα. Στην επιληψία, της οποίας η αιτιολογία ποικίλει, η κανονική λειτουργία του εγκεφάλου διαταράσσεται, προκαλώντας ασυνήθιστη συμπεριφορά, αντίληψη, αισθήματα, σπασμούς, συσπάσεις μυών και απώλεια συνείδησης (λιποθυμία). Σε γενικές γραμμές, είναι μία ομάδα από νευρολογικές διαταραχές, που χαρακτηρίζονται από επιληπτικές κρίσεις.
Η συγκεκριμένη ασθένεια δεν περιορίζεται μόνο στον ενήλικο πληθυσμό, αλλά παρατηρείται και στην παιδική ηλικία. Για την ακρίβεια, περίπου 1 στα 100 παιδιά σχολικής ηλικίας έχει κάποια μορφή επιληψίας. Γι’ αυτό και εμείς, ως γονείς, θα πρέπει να είμαστε προσεκτικοί αν το παιδί μας εμφανίσει κρίσεις ή αν παρατηρήσουμε ότι εκδηλώνει κάποιες αλλαγές στη συμπεριφορά του. Σε καμία περίπτωση, βέβαια, δεν χρειάζεται πανικός, αλλά μόνο σωστή ενημέρωση και ψυχραιμία! Κι αυτό, γιατί η παιδική επιληψία είναι μια ασθένεια που αντιμετωπίζεται και που -πολλές φορές- με την πάροδο του χρόνου μπορεί και να εξαφανιστεί.
Συμπτώματα παιδικής επιληψίας
Η παιδική επιληψία μπορεί να εκδηλωθεί τόσο σε νεογνά όσο και σε μεγαλύτερα παιδιά σχολικής ηλικίας. Γι’ αυτό ακριβώς δεν μπορεί να διευκρινιστεί ένα ακριβές εύρος ηλικίας εμφάνισής της.
Τα συμπτώματα της παιδικής επιληψίας είναι τα εξής:
-Αφαιρέσεις: Είναι η στιγμή κατά την οποία το παιδί ξαφνικά διακόπτει τις δραστηριότητές του και κοιτά επίμονα στο κενό. Όταν αυτό τελειώσει, το παιδί δεν θυμάται καν το συμβάν. Οι αφαιρέσεις έχουν διάρκεια περίπου είκοσι δευτερολέπτων και μπορούν να συμβούν αρκετές φορές μέσα στην ημέρα.
-Μεγάλες κρίσεις/σπασμοί: Το παιδί μπορεί να πέσει στο έδαφος, να αρχίσει να κλαίει ξαφνικά, να χάσει τις αισθήσεις του και την επαφή του με το περιβάλλον ή να κουνά τα μέλη του σώματός του.
-Εστιακές κρίσεις: Περιορίζονται μόνο σε ένα μέρος του σώματος (π.χ. το παιδί κουνά μόνο το αριστερό χέρι), ενώ υπάρχει περίπτωση το παιδί να εμφανίσει διαταραχές σε κάποιες από τις αισθήσεις του.
Διάγνωση
Σύμφωνα με την παιδίατρο, Εύη Μπασδέκη, η διάγνωση της παιδικής επιληψίας μπορεί να γίνει με τους παρακάτω τρόπους:
- Με εξετάσεις αίματος που θα δείχνουν τις εξής τιμές:γλυκόζη, ηλεκτρολύτες, ασβέστιο, μαγνήσιο, έλεγχος ηπατικής λειτουργίας, έλεγχος νεφρικής λειτουργίας, τοξικολογικές εξετάσεις (αν υπάρχει ένδειξη)
- Με ηλεκτροεγκεφαλογράφημα, το οποίο βοηθά στον διαχωρισμό μεταξύ εστιακής και γενικευμένης επιληψίας και στην ταξινόμηση του επιληπτικού συνδρόμου
- Σε εστιακούς σπασμούς πραγματοποιείται απεικονιστικός έλεγχος (αξονική ή μαγνητική τομογραφία)
- Με μοριακό και χρωμοσωμικό έλεγχο, σε περίπτωση που η επιληψία συνοδεύεται από νευρολογική συνδρομή ή ψυχοκινητική διαταραχή
Τρόποι αντιμετώπισης
«Ο αρχικός τρόπος αντιμετώπισης της παιδικής επιληψίας είναι η μονοθεραπεία, δηλαδή η χορήγηση ενός αντιεπιληπτικού φαρμάκου. Σε περίπτωση θεραπείας με χρήση περισσότερων αντιεπιληπτικών φαρμάκων δίνεται μεγάλο βάρος στις αλληλεπιδράσεις και την κινητική των φαρμάκων αυτών», εξηγεί η παιδίατρος, Εύη Μπασδέκη.
Το ευχάριστο είναι ότι, στις περισσότερες περιπτώσεις, η παιδική επιληψία ρυθμίζεται εύκολα με την αγωγή που ακολουθείται και είναι πιθανή ακόμη και η αποθεραπεία του παιδιού με το πέρασμα των χρόνων. «Αν διασφαλιστεί απόλυτος έλεγχος των σπασμών για τουλάχιστον δύο έτη, μπορεί να επιχειρηθεί σταδιακή διακοπή του φαρμάκου. Γενικά, τα περισσότερα παιδιά με επιληψία (70-80%) έχουν καλή πρόγνωση», λέει η κ. Μπασδέκη.
Η σωστή διαχείριση και αντιμετώπιση της κατάστασης από την πλευρά των γονέων
Είναι γεγονός πως μια τέτοιου είδους ασθένεια, με ξαφνικούς σπασμούς, αναζήτηση άμεσης αντιμετώπισης και λήψη φαρμακευτικής αγωγής από το παιδί, μπορεί να φέρει αναστάτωση σε όλη την οικογένεια. Μπορεί να κάνει τους γονείς να νιώσουν άσχημα για αυτό που τους συνέβη, να νιώσουν ντροπή να το μοιραστούν με τον περίγυρό τους. Και την ίδια ώρα να έχουν να αντιμετωπίσουν ένα μικρό παιδί και να πρέπει να του εξηγήσουν πως για κάποιο χρονικό διάστημα της ζωής του θα χρειαστεί να παίρνει φάρμακα. Ναι! Μπορεί να σου φαίνονται περίπλοκα και δύσκολα όλα αυτά, όμως συμβαίνουν!
Η μέντορας-ψυχολόγος, Νικόλ Καμβά, εξηγεί πώς μπορούμε, ως γονείς, να διαχειριστούμε αυτήν την κατάσταση. Όπως λέει, «υπάρχουν πέντε άξονες τους οποίους πρέπει να λάβουμε υπόψη μας».
- «Ακόμα κι αν το παιδί έχει σοβαρό ιατρικό πρόβλημα, το αντιμετωπίζουμε ως κάτι απόλυτα διαχειρίσιμο. Δεν λέμε -σε καμία περίπτωση- πως δεν υπάρχει πρόβλημα, απλώς είναι κάτι που μπορούμε να αντιμετωπίσουμε. Για να ενημερωθούμε αλλά και να πάρουμε στήριξη καλό είναι να συζητάμε για το θέμα και τους φόβους μας με ανθρώπους που εμπιστευόμαστε τόσο για την κρίση όσο και για την εχεμύθειά τους. Φυσικά αυτό μπορεί να συμβαίνει μόνο όταν το παιδί δεν βρίσκεται μέσα στο σπίτι», συμβουλεύει η Νικόλ Καμβά.
- «Είναι σημαντικό να ενημερώσουμε το σχολείο και τους δασκάλους επισημαίνοντας πως πρόκειται για προσωπικά δεδομένα. Συνεπώς δε θέλουμε να διαρρεύσει στο σχολείο αυτό που συμβαίνει στο παιδί μας».
- «Επιτρέπουμε στο παιδί να μεγαλώνει φυσιολογικά! Του μιλάμε για την επιληψία, όπως θα μιλούσαμε σε ένα παιδί που πρέπει να φοράει γυαλιά, γιατί δε βλέπει καλά. Του λέμε ότι ο καθένας μας μπορεί ανά πάσα στιγμή στη ζωή του να έρθει αντιμέτωπος με μια δυσκολία και από εκεί και πέρα κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε».
- «Πηγαίνουμε εμείς οι ίδιοι, οι γονείς, σε ειδικό, ώστε να μπορέσουμε να διαχειριστούμε την κατάσταση αλλά και την συναισθηματική μας αδυναμία, τον πόνο μας, ώστε να μην τα μεταφέρουμε στα παιδιά».
- «Εξηγούμε στο παιδί ότι επισκεπτόμαστε πολλές φορές τον γιατρό για να ξέρουμε ακριβώς τι συμβαίνει και άρα να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε την πάθηση με τον σωστό τρόπο».
Ευχαριστούμε για τις επιστημονικές τους συμβουλές την παιδίατρο, Εύη Μπασδέκη και τη μέντορα-ψυχολόγο, Νικόλ Καμβά.
