ΑΝΑΦΥΛΑΞΙΑ: Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για την κατάσταση έκτακτης ανάγκης.

Αντίθετα με ό,τι πιστεύει ο κόσμος, η αναφυλαξία δεν είναι απλώς μία αλλεργική αντίδραση, αλλά μία κατάσταση απειλητική για τη ζωή παιδιών και ενηλίκων. Περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις αναφυλαξίας έχουν την αιτία τους σε κάποιο τρόφιμο στο οποίο το παιδί παρουσιάζει αλλεργία. Και επειδή συνηθίζουμε να στοχοποιούμε συγκεκριμένες τροφές πρέπει να επισημανθεί ότι όλες ανεξαιρέτως οι τροφές μπορούν δυνητικά να προκαλέσουν αναφυλαξία. Το γάλα, το αυγό, το ψάρι και τα δημητριακά είναι τα συνηθέστερα αίτια για την πρώτη παιδική ηλικία. Η αλλεργία στις τροφές αυτές, αν και δύσκολα διαχειρίσιμη από τους γονείς –ειδικά όσον αφορά στο γάλα και τα δημητριακά- είναι συνήθως παροδική και δεν συνοδεύει το άτομο ως την ενήλικο ζωή του. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι είναι ακίνδυνη. Αντίθετα οι γονείς και οι φροντιστές πρέπει διαρκώς να ελέγχουν τα συστατικά των τροφίμων και να ελέγχουν κάθε τι φαγώσιμο που προορίζεται για το παιδί τους. Τα θαλασσινά και οι ξηροί καρποί, με συνηθέστερους ενόχους σε αυτές τις κατηγορίες τις γαρίδες και καραβίδες, τον αστακό και το «αράπικο» φιστίκι, είναι τα πιο συχνά αλλεργιογόνα για μεγαλύτερα παιδιά, εφήβους και ενήλικες. Η αλλεργική αντίδραση στα θαλασσινά συνήθως δεν είναι ισόβια. Αντίθετα, οι ξηροί καρποί επιφέρουν μόνιμη αλλεργία. Προσοχή στα φάρμακα! Αν και οποιοδήποτε φάρμακο μπορεί να προκαλέσει αναφυλαξία, η πενικιλίνη βρίσκεται στην κορυφή των αλλεργιογόνων αντιβιοτικών. Όμως στην πράξη η αμοξυκιλλίνη αποτελεί το πιο συχνό αίτιο καθώς είναι το υπ’ αριθμόν ένα συνταγογραφούμενο φάρμακο. Ακόμη, τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη παυσίπονα και τα σκιαγραφικά που χρησιμοποιούνται σε απεικονιστικές εξετάσεις έχουν το δικό τους μερίδιο σε περιστατικά αναφυλαξίας. Τι φαίνεται όμως να τρομάζει περισσότερο τους γονείς; Το τσίμπημα των υμενόπτερων (σφήκες, μέλισσες κλπ) το οποίο συχνά προκαλεί σοβαρή αλλεργία ή και αναφυλαξία. Τα «επικίνδυνα» Χριστούγεννα Αυτές τις ημέρες των γιορτών προσοχή στις γλυκές λιχουδιές: Δίπλες, κουραμπιέδες και μελομακάρονα περιέχουν αμύγδαλα και καρύδια και αν το παιδί σας είναι πολύ μικρό ενδεχομένως δεν έχει μάθει να διαχειρίζεται την κατάσταση και κινδυνεύει να «δοκιμάσει» τον γλυκό πειρασμό. Ακόμη, καθώς οι γιορτές είναι συνυφασμένες και με κάθε είδους γλυκά χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή και σε υλικά όπως η πραλίνα, της οποίας κύριο συστατικό είναι το φουντούκι. Συμβαίνει γονείς να φτάσουν λαχταρισμένοι στο νοσοκομείο με το παιδί τους «πρησμένο» επειδή κατανάλωσε «γλυκό σοκολάτα», ενώ στην πραγματικότητα κατανάλωσε φουντούκια… Τα επείγοντα των παιδιατρικών νοσοκομείων έχουν περισσότερες εισαγωγές λόγω αναφυλαξίας και έντονων αλλεργικών αντιδράσεων ακόμη και την Καθαρά Δευτέρα, λόγω κατανάλωσης θαλασσινών αλλά και ξηρών καρπών, που επίσης περιέχονται σε νηστίσιμα γλυκά. Ακολούθως και το Πάσχα εγκυμονεί κινδύνους με σοκολατένια αυγά που περιέχουν πραλίνα ή σοκολάτες που «κρύβουν» αμύγδαλα και άλλους ξηρούς καρπούς. Οι γιορτές γενικότερα είναι ένας «εφιάλτης» για γονείς με μικρής ηλικίας αλλεργικά παιδιά καθώς μέσα στην ευφορία των ημερών  όλα τα λάθη μπορούν να συμβούν. Συμπτώματα και αντιμετώπιση Η αναφυλαξία δεν περιμένει. Τα συμπτώματά της εμφανίζονται μέσα σε λίγα μόνο λεπτά, μετά από την έκθεση στο αίτιο. Συνήθως –στο 80%-90% των περιπτώσεων- εμφανίζεται με δερματικά συμπτώματα: κνίδωση («καντήλες»,  «φλούμπες»), διάχυτη κοκκινίλα, φαγούρα, οίδημα βλεφάρων, χειλιών και γλώσσας. Εξαιρετικά επικίνδυνα συμπτώματα είναι το οίδημα στον λάρυγγα, που δυνητικά οδηγεί σε ασφυξία, ο βήχας, η δύσπνοια, αλλά και οι πόνοι στην κοιλιά, οι έμετοι και η διάρροια. Ακόμη πιο επικίνδυνα συμπτώματα είναι η απώλεια των αισθήσεων (λιποθυμία) που οδηγεί και στην καταπληξία, το λεγόμενο αλλεργικό σοκ. Η θεραπεία είναι επείγουσα και νοσοκομειακή. Αυτό δεν σημαίνει ότι περιμένουμε να φτάσει ο μικρός ή μεγαλύτερος ασθενής στο νοσοκομείο για να ξεκινήσουμε τη χορήγηση των ειδικών φαρμάκων, τα οποία κάθε παιδί, έφηβος ή ενήλικας με γνωστή αλλεργία πρέπει να έχει μαζί του. Το σωτήριο φάρμακο είναι η ενέσιμη αδρεναλίνη σε μορφή-στυλό, την οποία ακόμη και τα παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας και οπωσδήποτε οι έφηβοι που κυκλοφορούν μόνοι τους πρέπει να μάθουν να κάνουν τα ίδια στον εαυτό τους. Αλλεργικά παιδιά και γονείς πρέπει να εκπαιδευτούν στην –εύκολη στην πράξη- χρήση της αυτοενέσιμης αδρεναλίνης και να μάθουν το… «ΑΕΚ!», που συνοψίζει την, άμεση, προ-νοσοκομειακή αντιμετώπιση για σοβαρά αναφυλακτικά επεισόδια. Σε κάθε περίπτωση οι γονείς παιδιών που έχουν ήδη παρουσιάσει ένα οξύ περιστατικό αλλεργίας πρέπει να έχουν πάρει ειδικές οδηγίες από τον παιδίατρο ή και τον αλλεργιολόγο παίδων. ΕΠΕΙΓΟΝ ΠΕΡΙΣΤΑΤΙΚΟ! Το «ΑΕΚ» προκύπτει από τα αρχικά των ουσιών «Αντισταμινικό», «Επινεφρίνη» (Αδρεναλίνη), «Κορτιζόνη». Στα αναφυλακτικά επεισόδια που ξεκινούν αιφνίδια και εξελίσσονται ταχύτατα η αδρεναλίνη χορηγείται πρώτη. Ακολουθούν το αντισταμινικό και η κορτιζόνη καθ’ οδόν φυσικά προς το νοσοκομείο. Με τη συνεργασία της Παιδιάτρου, Ντανιέλας Αδάμου.