26 Νοεμβρίου 2015
Της Μυρτώς Αθανασοπούλου 
Μέχρι τα 30-35, το πιθανότερο είναι ότι η προσωπικότητά μας έχει κατασταλάξει. Καλή ή κακή, αυτή είναι και δεν αλλάζει. Άντε να σηκώνει μερικές μικροβελτιώσεις, σε λεπτομέρειες.
Εξάλλου, ολόκληρη η δυτική κουλτούρα μάς προτρέπει να αποδεχτούμε τον εαυτό που έχουμε, να τον αγαπήσουμε και να μη διστάζουμε να τον εκφράζουμε με αυτοπεποίθηση, για να έχουμε την ψυχική μας υγεία. Be yourself, βρε παιδί μου! Μια ζωή την έχουμε!
Και μετά μπαίνουν σ’ αυτή τη ζωή τα παιδιά, κι ο εαυτός μας έχει τώρα όχι απλώς θεατές αλλά μαθητές έτοιμους να ρουφήξουν τη γνώση σαν σφουγγάρια. Κι αν αυτός ο εαυτός δεν είναι ακριβώς υλικό για να παραδειγματίσει την επόμενη γενιά, τι γίνεται;
Αν, ας πούμε, έχουμε μια τάση να λέμε καμιά φορά "κακές λέξεις" όταν νευριάζουμε (όχι εγώ, μια φίλη μου); Ή αν έχουμε μια τάση να αποφεύγουμε τη γυμναστική, το μυαλό μας δεν έχει καταγράψει καν την ύπαρξη των ζυμαρικών ολικής άλεσης και το πρωινό μας είναι το πρωινό των πρωταθλητών (φουλ καφέ και τα παρελκόμενα); Είναι αυτός εαυτός για να τον αφήσεις ελεύθερο μπροστά στο τρίχρονο που σε κοιτάει με μάτια διάπλατα από θαυμασμό και θέλει να γίνει όπως ακριβώς η μαμά;
Όταν το συνειδητοποιείς αυτό, κάπου εκεί στα 2 με 3 χρόνια του παιδιού, αρχίζει η αυτολογοκρισία. Κάποιες συνήθειες λογοκρίνονται σχετικά εύκολα. Μπορείς, ας πούμε, να αντικαταστήσεις τις αγαπημένες σου «κακές» λέξεις με τη λέξη «πεταλούδες» σε όλες τις κλίσεις και τους αριθμούς. Παράδειγμα: «Τι κάνει αυτός ο πεταλούδας, στρίβει χωρίς να βγάλει φλας;». Μπορείς να περιμένεις να κοιμηθούν τα παιδιά για να φας το παγωτό κατευθείαν από την οικογενειακή συσκευασία με το κουτάλι (μα ποιος κάνει τέτοια πράγματα, δεν μπορώ να φανταστώ...).
Τι γίνεται όμως με τα πιο σοβαρά ελαττώματα, αυτά που σε ενοχλούν κι εσένα πραγματικά στον εαυτό σου, αυτά που θα ήθελες πραγματικά να ήταν αλλιώς; Πώς να λογοκρίνεις το γεγονός ότι η υπομονή σου εξαντλείται στο ενάμισι λεπτό; Πώς να καμουφλάρεις την τάση σου προς το κουτσομπολιό; Πώς να κρύψεις απ’ το παιδί ότι είσαι τόσο αντικοινωνική κατά βάθος, που ευλογάς αυτόν που βρήκε την ιδέα του πάρτι γενεθλίων στον παιδικό σταθμό, κι έτσι γλιτώνεις από 3 ώρες αντάμα με τις μαμάδες των συμμαθητών του, να συζητάς αν το δικό σου έκοψε εύκολα την πάνα κι αν το έβγαλες απ’ το σπίτι πριν σαραντίσει;
Κι αν ο καθρέφτης δεν είναι και ο καλύτερός σου φίλος, πώς αποφεύγεις να περάσεις στο παιδί τη δική σου έλλειψη αυτοπεποίθησης; Για μένα, αυτό αποδείχτηκε το πιο σημαντικό. Αυτό με φόβιζε περισσότερο, τελικά. Όχι τόσο αν θα αποκτούσα έναν μίνι χαριτωμένο νταλικιέρη με κοτσιδάκια, ή αν το παιδί μου θα θεωρούσε τη μέρα που δεν έφαγε γλυκό μια χαμένη μέρα, αλλά το αν θα έφτιαχνα άλλο ένα κορίτσι που θα μεγάλωνε δυστυχισμένο λόγω του καθρέφτη, άλλο ένα κορίτσι που θα μισούσε την εμφάνισή του, όπως εγώ. Από κει λοιπόν άρχισε η δική μου περιπέτεια αυτολογοκρισίας. Με το που έγινε η κόρη μου 2 χρονών, ορκίστηκα να μην με ακούσει ποτέ να λέω «Μα πώς είμαι έτσι;». Σταμάτησα τα καθημερινά «χάλια τα μαλλιά μου, χάλια» αλλά και τα σχόλια για την εμφάνιση οποιασδήποτε άλλης γυναίκας.
Και, ω του θαύματος, όταν σταμάτησα να αυτομαστιγώνομαι καθημερινά, σταμάτησα και να βρίσκω τόσο χάλια την εμφάνισή μου. Οκ, θα προτιμούσα και πάλι να είχα γεννηθεί με ίσια μαλλιά, αλλά με απασχολεί λιγότερο πια. Και ναι, η ζωή μου θα ήταν διαφορετική αν το σώμα μου ήταν αλλιώς, αλλά κατάλαβα ότι θα ήμουν και διαφορετικός άνθρωπος. Και παρόλο που έχω έναν εαυτό που δεν τον λες και ό,τι καλύτερο ως παράδειγμα, συνειδητοποίησα ότι μου άρεσε ο εαυτός μου περισσότερο από όσο ήμουνα διατεθειμένη να παραδεχτώ παλιότερα. Κι όλο αυτό το χρωστάω στην αυτολογοκρισία και στην κόρη μου.
Το να έχεις παιδί είναι σαν να περνάς τη ζωή σου με κοινό. Σαν να είσαι σε ένα από κείνα τα παλιά ριάλιτι όπου οι κάμερες κατέγραφαν την παραμικρή κίνηση των παικτών. Και ο μικρός Μεγάλος Αδελφός που σε καταγράφει όχι μόνο κρίνει και βαθμολογεί, αλλά και αντιγράφει, μαθαίνει και αφομοιώνει. Μόλις το καταλάβεις αυτό, αρχίζεις πραγματικά να σκέφτεσαι «είμαι το μοντέλο γι’ αυτόν τον ανθρωπάκο». Ποιον εαυτό θέλω να του δείξω; Ή μάλλον, ποιον εαυτό θέλω να βλέπει πιο συχνά; (Γιατί, ας μη γελιόμαστε, ορισμένα πράγματα δεν λογοκρίνονται. Όπως το πρωινό του πρωταθλητή).
Το να έχεις παιδί είναι μια σπουδή στην ενδοσκόπηση. Το να έχεις παιδί είναι το πιο επείγον κίνητρο για να γίνεις καλύτερος άνθρωπος. Το να έχεις παιδί είναι μια καθημερινή άσκηση αυτοβελτίωσης...
Μέχρι τα 30-35, το πιθανότερο είναι ότι η προσωπικότητά μας έχει κατασταλάξει. Καλή ή κακή, αυτή είναι και δεν αλλάζει. Άντε να σηκώνει μερικές μικροβελτιώσεις, σε λεπτομέρειες.
Εξάλλου, ολόκληρη η δυτική κουλτούρα μάς προτρέπει να αποδεχτούμε τον εαυτό που έχουμε, να τον αγαπήσουμε και να μη διστάζουμε να τον εκφράζουμε με αυτοπεποίθηση, για να έχουμε την ψυχική μας υγεία. Be yourself, βρε παιδί μου! Μια ζωή την έχουμε!
Και μετά μπαίνουν σ’ αυτή τη ζωή τα παιδιά, κι ο εαυτός μας έχει τώρα όχι απλώς θεατές αλλά μαθητές έτοιμους να ρουφήξουν τη γνώση σαν σφουγγάρια. Κι αν αυτός ο εαυτός δεν είναι ακριβώς υλικό για να παραδειγματίσει την επόμενη γενιά, τι γίνεται;
Αν, ας πούμε, έχουμε μια τάση να λέμε καμιά φορά "κακές λέξεις" όταν νευριάζουμε (όχι εγώ, μια φίλη μου); Ή αν έχουμε μια τάση να αποφεύγουμε τη γυμναστική, το μυαλό μας δεν έχει καταγράψει καν την ύπαρξη των ζυμαρικών ολικής άλεσης και το πρωινό μας είναι το πρωινό των πρωταθλητών (φουλ καφέ και τα παρελκόμενα); Είναι αυτός εαυτός για να τον αφήσεις ελεύθερο μπροστά στο τρίχρονο που σε κοιτάει με μάτια διάπλατα από θαυμασμό και θέλει να γίνει όπως ακριβώς η μαμά;
Όταν το συνειδητοποιείς αυτό, κάπου εκεί στα 2 με 3 χρόνια του παιδιού, αρχίζει η αυτολογοκρισία. Κάποιες συνήθειες λογοκρίνονται σχετικά εύκολα. Μπορείς, ας πούμε, να αντικαταστήσεις τις αγαπημένες σου «κακές» λέξεις με τη λέξη «πεταλούδες» σε όλες τις κλίσεις και τους αριθμούς. Παράδειγμα: «Τι κάνει αυτός ο πεταλούδας, στρίβει χωρίς να βγάλει φλας;». Μπορείς να περιμένεις να κοιμηθούν τα παιδιά για να φας το παγωτό κατευθείαν από την οικογενειακή συσκευασία με το κουτάλι (μα ποιος κάνει τέτοια πράγματα, δεν μπορώ να φανταστώ...).
Τι γίνεται όμως με τα πιο σοβαρά ελαττώματα, αυτά που σε ενοχλούν κι εσένα πραγματικά στον εαυτό σου, αυτά που θα ήθελες πραγματικά να ήταν αλλιώς; Πώς να λογοκρίνεις το γεγονός ότι η υπομονή σου εξαντλείται στο ενάμισι λεπτό; Πώς να καμουφλάρεις την τάση σου προς το κουτσομπολιό; Πώς να κρύψεις απ’ το παιδί ότι είσαι τόσο αντικοινωνική κατά βάθος, που ευλογάς αυτόν που βρήκε την ιδέα του πάρτι γενεθλίων στον παιδικό σταθμό, κι έτσι γλιτώνεις από 3 ώρες αντάμα με τις μαμάδες των συμμαθητών του, να συζητάς αν το δικό σου έκοψε εύκολα την πάνα κι αν το έβγαλες απ’ το σπίτι πριν σαραντίσει;
Κι αν ο καθρέφτης δεν είναι και ο καλύτερός σου φίλος, πώς αποφεύγεις να περάσεις στο παιδί τη δική σου έλλειψη αυτοπεποίθησης; Για μένα, αυτό αποδείχτηκε το πιο σημαντικό. Αυτό με φόβιζε περισσότερο, τελικά. Όχι τόσο αν θα αποκτούσα έναν μίνι χαριτωμένο νταλικιέρη με κοτσιδάκια, ή αν το παιδί μου θα θεωρούσε τη μέρα που δεν έφαγε γλυκό μια χαμένη μέρα, αλλά το αν θα έφτιαχνα άλλο ένα κορίτσι που θα μεγάλωνε δυστυχισμένο λόγω του καθρέφτη, άλλο ένα κορίτσι που θα μισούσε την εμφάνισή του, όπως εγώ. Από κει λοιπόν άρχισε η δική μου περιπέτεια αυτολογοκρισίας. Με το που έγινε η κόρη μου 2 χρονών, ορκίστηκα να μην με ακούσει ποτέ να λέω «Μα πώς είμαι έτσι;». Σταμάτησα τα καθημερινά «χάλια τα μαλλιά μου, χάλια» αλλά και τα σχόλια για την εμφάνιση οποιασδήποτε άλλης γυναίκας.
Και, ω του θαύματος, όταν σταμάτησα να αυτομαστιγώνομαι καθημερινά, σταμάτησα και να βρίσκω τόσο χάλια την εμφάνισή μου. Οκ, θα προτιμούσα και πάλι να είχα γεννηθεί με ίσια μαλλιά, αλλά με απασχολεί λιγότερο πια. Και ναι, η ζωή μου θα ήταν διαφορετική αν το σώμα μου ήταν αλλιώς, αλλά κατάλαβα ότι θα ήμουν και διαφορετικός άνθρωπος. Και παρόλο που έχω έναν εαυτό που δεν τον λες και ό,τι καλύτερο ως παράδειγμα, συνειδητοποίησα ότι μου άρεσε ο εαυτός μου περισσότερο από όσο ήμουνα διατεθειμένη να παραδεχτώ παλιότερα. Κι όλο αυτό το χρωστάω στην αυτολογοκρισία και στην κόρη μου.
Το να έχεις παιδί είναι σαν να περνάς τη ζωή σου με κοινό. Σαν να είσαι σε ένα από κείνα τα παλιά ριάλιτι όπου οι κάμερες κατέγραφαν την παραμικρή κίνηση των παικτών. Και ο μικρός Μεγάλος Αδελφός που σε καταγράφει όχι μόνο κρίνει και βαθμολογεί, αλλά και αντιγράφει, μαθαίνει και αφομοιώνει. Μόλις το καταλάβεις αυτό, αρχίζεις πραγματικά να σκέφτεσαι «είμαι το μοντέλο γι’ αυτόν τον ανθρωπάκο». Ποιον εαυτό θέλω να του δείξω; Ή μάλλον, ποιον εαυτό θέλω να βλέπει πιο συχνά; (Γιατί, ας μη γελιόμαστε, ορισμένα πράγματα δεν λογοκρίνονται. Όπως το πρωινό του πρωταθλητή).
Το να έχεις παιδί είναι μια σπουδή στην ενδοσκόπηση. Το να έχεις παιδί είναι το πιο επείγον κίνητρο για να γίνεις καλύτερος άνθρωπος. Το να έχεις παιδί είναι μια καθημερινή άσκηση αυτοβελτίωσης...
