Οι γρίφοι έχουν τις ρίζες τους στην αρχαιότητα, καθώς χρησιμοποιούνταν τόσο για διασκέδαση όσο και για την κινητοποίηση της σκέψης. Στο σχολικό περιβάλλον χρησιμοποιούνται από τις μικρές ηλικίες, για να ενισχύσουν την εκπαιδευτική διαδικασία. Επιπλέον, έρευνες έχουν αποδείξει την παιδαγωγική αξία των γρίφων και τα οφέλη τους για τα παιδιά. Οι γρίφοι, τα αινίγματα και οι σπαζοκεφαλιές αποτελούν παιχνίδια του εγκεφάλου, που έχουν σχεδιαστεί, για να τραβούν γρήγορα την προσοχή και να προσφέρουν μια αλλαγή στη συμβατική μάθηση. Σήμερα, οι γρίφοι αποτελούν, επίσης, μία ευχάριστη ενασχόληση για όλη την οικογένεια, ώστε να περάσει, για παράδειγμα, η ώρα στην παραλία, οι καλοκαιρινές διακοπές ή ένα ταξίδι με το πλοίο.
Πώς ωφελούνται τα παιδιά λύνοντας γρίφους και σπαζοκεφαλιές;
Ταχύτητα σκέψης και αντανακλαστικών
Όταν τα παιδιά εξασκούν το μυαλό τους, για να λύσουν γρίφους ή σπαζοκεφαλιές, μαθαίνουν να σκέφτονται με ταχύτητα. Ακριβώς, όπως η άσκηση χτίζει τους μύες και ενισχύει τα οστά, έτσι και τέτοιου είδους παιχνίδια κάνουν το μυαλό να αποκτά οξύνοια. Είναι, δηλαδή, μια γυμναστική για τον εγκέφαλο.
Ανάπτυξη δεξιοτήτων για την αντιμετώπιση προβλημάτων
Η τακτική ενασχόληση με την επίλυση γρίφων βοηθά στη βελτίωση των δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων καθώς και στην ενίσχυση της μνήμης και της ικανότητας μάθησης. Σε αντίθεση με τησυμβατική μάθηση, το να φτάσουν τα παιδιά στην επίλυση μίας σπαζοκεφαλιάς ή ενός αινίγματος,είναι μια πρόκληση που τα καλεί να σκεφτούν ενεργά όλους τους τρόπους με τους οποίους μπορούν να τα λύσουν. Η διαδικασία αυτή ενεργοποιεί διάφορους μηχανισμούς, καλλιεργώντας δεξιότητες που τα βοηθούν να επιλύουν από απλά μέχρι πιο σύνθετα προβλήματα στην καθημερινότητά τους.
Χαλάρωση και μείωση του άγχους
Η επίλυση ενός γρίφου είναι εξαιρετικά ικανοποιητική όσον αφορά στη διαχείριση του άγχους. Όταν ένα παιδί κάθεται και λύνει γρίφους και σπαζοκεφαλιές στο τέλος μιας δύσκολης μέρας, το συναίσθημα μπορεί να είναι ιδιαίτερα χαλαρωτικό ακόμα και αν έχει εργαστεί σκληρά, για να βρει τις λύσεις.
Βελτίωση των δεξιοτήτων σκέψης
Όλες αυτές οι ασκήσεις εγκεφάλου – γρίφοι, αινίγματα, σπαζοκεφαλιές – έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: τα παιδιά χρειάζεται να σκεφτούν «out of the box». Η σκέψη «έξω από το κουτί» δημιουργεί έναν διαφορετικό τρόπο σκέψης, στον οποίο κυριαρχεί η ηρεμία, η βαθμιαία κίνηση, η εγρήγορση και η σταδιακά ευρηματική λύση.
Ενίσχυση της συγκέντρωση
Μία σπαζοκεφαλιά δίνει κίνητρο στο παιδί να φτάσει στην επίλυσή της και το κρατά συγκεντρωμένο.Παίρνοντας μέρος σε ένα διασκεδαστικό παιχνίδι εγκεφάλου, θα ενθαρρυνθούν τα παιδιά να παραμείνουν εστιασμένα στην επίλυσή του για περισσότερο χρόνο. Με τον τρόπο αυτό ο εγκέφαλος παραμένει συγκεντρωμένος, μέχρι να φτάσει στη λύση. Ενδείκνυται, ιδιαίτερα για παιδιά με Διάσπαση Προσοχής, καθώς απαιτείται από εκείνα να παραμείνουν συγκεντρωμένα με έναν πιο ευχάριστο τρόπο, περιορίζοντας την παρορμητικότητά τους, έως ότου φτάσουν στη σωστή απάντηση.
Προπόνηση εγκεφάλου
Τα αινίγματα, οι γρίφοι και οι σπαζοκεφαλιές διατηρούν τον εγκέφαλο υγιή και σε φόρμα, όπως κάθε άλλον μυ του σώματός μας. Μία σπαζοκεφαλιά ή ένας γρίφος αποτελεί πράγματι πρόκληση για το μυαλό του παιδιού, αφού ενεργοποιεί τους μηχανισμούς της σκέψης, μιας και ο μόνος τρόπος, για να φτάσει στη λύση, είναι να χρησιμοποιήσει τη λογική του.
Σπαζοκεφαλιές και Γρίφοι
- Τι κοινό έχουν οι αριθμοί 88, 11, 6;
(Διαβάζονται και ανάποδα)
- Τι υπάρχει τρεις φορές στο δευτερόλεπτο, μία φορά στο λεπτό αλλά καμία στον αιώνα;
(Το γράμμα ε)
- Τι πρέπει να σπάσει πριν το χρησιμοποιήσουμε;
(Το αυγό)
- Αν πήγα βόλτα χωρίς την ομπρέλα μου, γιατί δεν βράχηκα;
(Γιατί δεν έβρεχε)
- Όποιοι έρχονται και πάνε, απ' το χέρι την κρατάνε.
(Η πόρτα)
- Γεννιέται ψηλό και πεθαίνει χαμηλό.
(Το κερί)
- Έχει τέσσερα πόδια αλλά δεν περπατάει.
(Το τραπέζι)
- Τι αρχίζει από «Τ», τελειώνει σε «Ο» και έχει εκατομμύρια γράμματα.
(Το ταχυδρομείο)
- Είναι δικό σου αλλά το χρησιμοποιούν οι άλλοι πιο πολύ από σένα.
(Το όνομά σου)
- Με κοιτάζεις, σε κοιτάζω, τρως, τρώω, γελάς, γελάω, άνθρωπος δεν είμαι. Τι είμαι;
(Ο καθρέφτης)
- Έχει δόντια αλλά δεν μπορεί να φάει. Τι είναι;
(Η χτένα)
H Αλέξια Λέττη είναι Παιδαγωγός, απόφοιτη του Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, με μεταπτυχιακό στην Ειδική Αγωγή της Εκπαίδευσης από το Πανεπιστήμιο της Λευκωσίας. Έχει λάβει μετεκπαίδευση στη Σχολική Ψυχολογία από το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και τα τελευταία 10 χρόνια εξασκεί ενεργά τον ρόλο της ως εκπαιδευτικός στην ιδιωτική εκπαίδευση. Όραμά της είναι η διαπαιδαγώγηση παιδιών με ψυχική ανθεκτικότητα, βαθιά πίστη στις δυνάμεις τους, έτοιμα να κάνουν τα δικά τους σταθερά βήματα στην ενήλικη ζωή.
