Τα τελευταία χρόνια ακούμε για όλο και περισσότερες περιπτώσεις παιδιών που αντιμετωπίζουν κάποια από τις διαταραχές που ανήκουν στο φάσμα του αυτισμού. Είναι γεγονός πως, κυρίως λόγω της εξέλιξης των σχετικών τεστ και γενικά των διαγνωστικών εργαλείων, ανιχνεύονται πλέον πολλά περιστατικά, τα οποία παλαιότερα ίσως παρέμεναν αδιάγνωστα.
Έτσι, σήμερα 1 στα 42 αγόρια και ένα στα 189 κορίτσια που γεννιούνται διαγιγνώσκεται στο φάσμα του αυτισμού, Αυτό σημαίνει πως στην χώρα μας υπολογίζεται ότι υπάρχουν περίπου 150.000 άτομα με αυτισμό.
Τι είναι όμως ο αυτισμός και ποια είναι τα σημάδια που μπορεί να μας κάνουν να απευθυνθούμε στους ειδικούς;
Ο αυτισμός είναι μία εκ γενετής διαταραχή του εγκεφάλου, που επηρεάζει τον τρόπο που ο εγκέφαλος χρησιμοποιεί τις πληροφορίες. Η αιτία εξακολουθεί να παραμένει άγνωστη. Κάποιες έρευνες υποδεικνύουν ένα νευρολογικό πρόβλημα που επηρεάζει εκείνα τα τμήματα του εγκεφάλου, τα οποία επεξεργάζονται τη γλώσσα και τις πληροφορίες που δίνουν οι αισθήσεις. Ίσως υπάρχει μια δυσαναλογία κάποιων συγκεκριμένων νευροχημικών ουσιών στον εγκέφαλο. Το αίτιο ή τα αίτια όμως πρέπει ακόμη να διευκρινιστούν. Για να γίνει επίσημη διάγνωση θα πρέπει το παιδί να είναι κοντά στην ηλικία των δύο ετών ή και λίγο παραπάνω. Σύμφωνα με διαγνωστικά κριτήρια, για να θεωρηθεί ότι το παιδί πάσχει από διαταραχή στο φάσμα του αυτισμού θα πρέπει να παρουσιάζει έξι (ή περισσότερα) συμπτώματα από τις εξής 3 ομάδες, από τα οποία θα πρέπει να είναι τουλάχιστον δύο από την ομάδα 1, ένα από την ομάδα 2 και ένα από την ομάδα 3.
ΟΜΑΔΑ 1η
Ποιοτική έκπτωση στην κοινωνική συναλλαγή, όπως εκδηλώνεται με τουλάχιστον δύο από τα ακόλουθα:
α) έκδηλη έκπτωση στη χρησιμοποίηση πολλών εξωλεκτικών συμπεριφορών, όπως η βλεμματική επαφή, η έκφραση του προσώπου, η στάση του σώματος και οι χειρονομίες για τη ρύθμιση της κοινωνικής συναλλαγής
β) αποτυχία στην ανάπτυξη ανάλογων με το αναπτυξιακό επίπεδο σχέσεων με συνομήλικους
γ) έλλειψη αυθόρμητης επιδίωξης συμμετοχής σε απολαύσεις, ενδιαφέροντα ή επιτεύγματα με άλλους ανθρώπους
δ) έλλειψη κοινωνικής ή συγκινησιακής αμοιβαιότητας.
ΟΜΑΔΑ 2η
Ποιοτικές εκπτώσεις στην επικοινωνία, όπως εκδηλώνονται με τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα:
α) καθυστέρηση ή ολική έλλειψη της ανάπτυξης της ομιλούμενης γλώσσας
β) σε άτομα με επαρκή ομιλία, έκδηλη έκπτωση της ικανότητας να αρχίσουν ή να διατηρήσουν μία συζήτηση με άλλους
γ) στερεότυπη και επαναληπτική χρήση της γλώσσας
δ) έλλειψη αυθόρμητου παιχνιδιού με παίξιμο ρόλων ή κοινωνική μίμηση, ανάλογου με το αναπτυξιακό επίπεδο.
ΟΜΑΔΑ 3η
Περιορισμένα, επαναληπτικά και στερεότυπα πρότυπα συμπεριφοράς, ενδιαφερόντων και δραστηριοτήτων, όπως εκδηλώνονται με τουλάχιστον ένα από τα ακόλουθα:
α) ενασχόληση με στερεότυπα και περιορισμένα πρότυπα ενδιαφέροντος
β) εμφανώς άκαμπτη εμμονή σε ειδικές, μη λειτουργικές συνήθειες ή τελετουργίες
γ) στερεότυποι και επαναληπτικοί κινητικοί μανιερισμοί (π.χ. χτυπήματα των χεριών)
δ) επίμονη ενασχόληση με τμήματα αντικειμένων.
Η άμεση διάγνωση είναι πολύ σημαντική γιατί όσο νωρίτερα γίνει τόσο καλύτερη είναι η πρόγνωση για την εξέλιξη του παιδιού. Τα παιδιά που διαγιγνώσκονται νωρίς και ακολουθούν προγράμματα πρώιμης παρέμβασης παρουσιάζουν σημαντική βελτίωση. Οι ειδικοί συνιστούν στους γονείς που έχουν προβληματισμούς για την ανάπτυξη του παιδιού τους να μην περιμένουν αλλά να ζητήσουν άμεσα τη συνδρομή τους.
Ευχαριστούμε για τις πληροφορίες την Ελληνική Εταιρία Προστασίας Αυτιστικών Ατόμων (www.autismgreece.gr).
