15 Ιανουαρίου 2014
Η κακοσμία του στόματος οφείλεται σε ποικίλα αίτια, τα πιο συχνά από τα οποία βρίσκονται στη στοματική κοιλότητα. Συγκεκριμένα, στο 90% των περιπτώσεων η κακοσμία προέρχεται από το στοματικό χώρο. Δεν είναι, όμως, σπάνιο η κακοσμία να προέρχεται από περιοχές έξω από τη στοματική κοιλότητα.
Πιο σημαντικά τοπικά αίτια είναι η κακή στοματική υγιεινή, τα τερηδονισμένα δόντια, τα νοσήματα των ούλων (ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα), η παραμονή υπολειμμάτων τροφών στη ράχη της γλώσσας, λοιμώξεις και εξελκώσεις της στοματικής κοιλότητας και η μειωμένη ποσότητα σάλιου.
Αίτια δύσοσμης αναπνοής
Τοπικά (στοματικά) αίτια:
Τα βακτήρια στη χλωρίδα του στόματος από μόνα τους δεν προκαλούν δυσοσμία, αντιδρούν όμως σε αλλαγές των συνθηκών της στοματικής κοιλότητας, οι οποίες προσδίδουν οσμή «χαλασμένου αυγού». Η οσμή κυρίως προέρχεται από δράση των μικροβίων που βρίσκονται στην επιφάνεια της γλώσσας και των δοντιών.
Η κακοσμία του στόματος οφείλεται και σε στοματικά αίτια, τα οποία δεν αντιμετωπίζονται με τη λήψη τροφής και την αυξημένη έκκριση σάλιου. Συγκεκριμένα, τερηδονισμένα δόντια, νοσήματα των ούλων (ουλίτιδα, περιοδοντίτιδα, ερπητική ουλοστοματίτιδα), φλεγμονή των παρίσθμιων αμυγδαλών, ξηροστομία και ορθοδοντικά σκευάσματα αποτελούν τις κυριότερες αιτίες δυσοσμίας του στόματος.
Εξωστοματικά αίτια:
Τα αίτια που βρίσκονται έξω από τα όρια της στοματικής κοιλότητας περιλαμβάνουν καταστάσεις από το αναπνευστικό και, σπάνια, από το γαστρεντερικό.
Από το αναπνευστικό η ιγμορίτιδα και κυρίως η χρόνια, η φαρυγγοαμυγδαλίτιδα (ιογενής ή μικροβιακή) και η αδενοειδίτιδα (φλεγμονή στα «κρεατάκια») αποτελούν τα συχνότερα αίτια. Μεγάλη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στην πιθανή ύπαρξη ξένου σώματος στη μύτη. Μερικά παιδιά τοποθετούν στη μύτη τους μικρά κομμάτια από παιχνίδια, χαρτί, χάντρες, τροφή κ.λπ. Αν δεν γίνει άμεσα αντιληπτό, δημιουργείται φλεγμονή με έντονη πυώδη έκκριση από το ένα ρουθούνι και έντονη κακοσμία, η οποία γίνεται αντιληπτή ακόμα και από απόσταση.
Το γαστρεντερικό συμβάλλει στην κακοσμία στόματος σε πολύ συγκεκριμένες περιπτώσεις, και κυρίως εκείνες που συνοδεύονται από εμετούς (γαστρεντερίτιδα) ή αναγωγές (γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση). Στις περιπτώσεις όμως αυτές, τα υπολείμματα από το περιεχόμενο του στομάχου είναι εκείνα που προκαλούν την κακοσμία. Το πεπτικό έλκος και η γαστρίτιδα ενδέχεται να σχετίζονται με κακοσμία στόματος, αν και αυτό δεν έχει πλήρως διευκρινιστεί.
Συστηματικά νοσήματα Νοσήματα όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, η νεφρική ανεπάρκεια και κάποιες διαταραχές του μεταβολισμού συνοδεύονται και από κακοσμία στόματος. Κάθε ένα από τα παραπάνω νοσήματα, όμως, συνοδεύεται από κλινική εικόνα, η οποία είναι συνήθως θορυβώδης.
Λοιπά αίτια:
Υπάρχουν περιπτώσεις όπου δεν ανευρίσκεται το αίτιο της κακοσμίας και δεν αντιμετωπίζεται αποτελεσματικά. Η κατάσταση αυτή ονομάζεται ιδιοπαθής κακοσμία και πιθανώς να οφείλεται σε διαταραχή της χλωρίδας του στόματος.
Πώς αντιμετωπίζεται
Κακοσμία που γίνεται αντιληπτή μόνο το πρωί οφείλεται στη χλωρίδα του στόματος, όπως επίσης στη μειωμένη έκκριση σιάλου κατά τη νύχτα. Το γεγονός αυτό αποδεικνύεται από την ύφεση της κακοσμίας με την πρωινή έγερση, τη λήψη τροφών και υγρών, το βούρτσισμα των δοντιών και την αυξημένη έκκριση σάλιου.
Κακοσμία που γίνεται αισθητή όλο το 24ωρο ενδέχεται να οφείλεται τόσο σε στοματικά, όσο και σε εξωστοματικά αίτια. Η κακοσμία αυτού του τύπου πρέπει να προβληματίζει και να ερευνάται.
Η καλή στοματική υγιεινή αποτελεί τον ακρογωνιαίο λίθο της σωστής αντιμετώπισης. Το σχολαστικό βούρτσισμα πρέπει να γίνει καθημερινή συνήθεια στα παιδιά από μικρή ηλικία. Το βούρτσισμα των δοντιών πρέπει να συνοδεύεται και από βούρτσισμα-καθαρισμό της επιφάνειας της γλώσσας. Το στοματικό αντισηπτικό διάλυμα είναι καλύτερα να χρησιμοποιείται το βράδυ, πριν από την κατάκλιση, ώστε να δρα όλη τη νύχτα, οπότε η έκκριση του σάλιου είναι φυσιολογικά μειωμένη. Σημαντική βοήθεια προσφέρει το κατάλληλο διαιτολόγιο με το οποίο μειώνεται η προσφορά κρέατος και υδατανθράκων και αυξάνονται τα λαχανικά.
Συμβουλές για αποφυγή της κακοσμίας
Τα παιδιά πρέπει να:
- Βουρτσίζουν τα δόντια τους τρεις φορές τη μέρα και να εκπαιδευτούν στη χρήση οδοντικού νήματος.
- Μην παραλείπουν τον καθαρισμό της γλώσσας με τη χρήση μαλακής οδοντόβουρτσας.
- Παίρνουν ένα καλό πρωινό, το οποίο -εκτός από τη σημαντική προσφορά του στη θρέψη- διεγείρει την έκκριση άφθονου σάλιου που μειώνει τα επίπεδα των βακτηρίων.
- Υποβάλλονται σε τακτική οδοντιατρική παρακολούθηση.
