ΕΛΑΤΟ
Η Κεφαλληνιακή Ελάτη
(Abies cephalonica), το πιο δημοφιλές είδος ελάτου, όλο και πιο συχνά επιλέγεται ως το χριστουγεννιάτικο δέντρο του σπιτιού. Μεταμφιέζεται λοιπόν σε «φυτό εσωτερικού χώρου» και στολίζεται εντυπωσιακά για να προσφέρει όχι μόνο τη χαρά αλλά και το άρωμά του.
Τα πλεονεκτήματά του έναντι των πολλών χρήσεων πλαστικών δέντρων; Μπορεί να φυτευτεί στη γη και να προσφέρει στο μικροκλίμα του κήπου και αποτελεί μία οικολογική επιλογή καθώς τα «ψεύτικα» χριστουγεννιάτικα δέντρα είναι κατασκευασμένα από μέταλλο και πλαστικό pvc, το οποίο επιβαρύνει το περιβάλλον αλλά και την ατμόσφαιρα του σπιτιού μας.
Αν επιλέξετε το φυσικό έλατο και μάλιστα όχι κομμένο (και ας είναι πιστοποιημένης υλοτόμησης) θα πρέπει να γνωρίζετε ότι:
- Τα έλατα σε γλάστρα μπορούμε να τα στολίσουμε εντός του σπιτιού μας κοντά σε κάποιο παράθυρο και να τα διατηρήσουμε σε συνθήκες σπιτιού για μέγιστο διάστημα τριών εβδομάδων.
- Στριμωγμένο στη γλάστρα και λαμπερά στολισμένο θα κάνει υπομονή για τις λίγες ημέρες των γιορτών αρκεί να το ποτίζετε τρεις φορές την εβδομάδα
- Στη συνέχεια, τα έλατα πρέπει να μεταφέρονται στο εξωτερικό περιβάλλον. Αν μένετε στον αστικό ιστό και δεν έχετε την ιδανική επιλογή του κήπου, μπορείτε να το μεταφυτεύσετε σε μία μεγάλη γλάστρα,όπου αρχικά θα τα ποτίζετε με προσοχή, ώστε το χώμα να στραγγίζει. Για ακόμη καλύτερη επιβίωση του δέντρου χρησιμοποιήστε υγρό ισορροπημένο λίπασμα μια φορά το μήνα.
- Αν έχετε κήπο να θυμάστε ότι το έλατο προτιμά ουδέτερα ή ελαφρά όξινα εδάφη με καλή αποστράγγιση. Και τότε θα δώσει τον καλύτερο εαυτό του.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΙΝΟ Ή ΠΟΪΝΣΕΤΙΑ (Euphorbia pulcherrima)
Σύμβολο των Χριστουγέννων ο φυλλοβόλος αυτός θάμνος δεν θέλει ειδική φροντίδα για να επιβιώσει. Το πράσινο φύλλωμα και τα εντυπωσιακά κόκκινα φυλλώδη «βράκτια» –για να χρησιμοποιήσουμε και την ειδική ορολογία- διατηρείται στη γλάστρα σχεδόν όλο τον χειμώνα, αρκεί να βρίσκεται κοντά σε κάποιο παράθυρο που θα του εξασφαλίσει το φως και οπωσδήποτε μακριά από θερμαντικό σώμα. Την άνοιξη μπορεί να μεταφυτευτεί είτε σε μεγαλύτερη γλάστρα είτε στο έδαφος σε κάποιο σημείο του κήπου όπου θα υπάρχει φως και θα είναι προστατευμένο από πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Δεν αγαπά το πολύ νερό και χρειάζεται καλή αποστράγγιση.
Αν η Ποϊνσέτια βρει την ιδανική θέση στον κήπο σας μπορεί να φτάσει έως και 3 μέτρα ύψος και 2 μέτρα πλάτος.
Και για την ιστορία: Κι όμως αυτός ο θάμνος γιορτάζει! Στις 12 Δεκεμβρίου είναι η Ημέρα του Αλεξανδρινού για περισσότερα από 150 χρόνια.
Η ημερομηνία συνδέεται με τον άνθρωπο που αναγνώρισε για πρώτη φορά τη διακοσμητική αξία του όμορφου αυτού λουλουδιού, τον Joel Roberts Poinsett. Πρόκειται για τον πρώτο Αμερικανό διπλωμάτη που υπηρέτησε στο Μεξικό, ο οποίος επιστρέφοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες έφερε μαζί του το Αλεξανδρινό, περίπου 200 χρόνια πριν. Ο Poinsett πέθανε στις 12 Δεκεμβρίου 1851 και ένα χρόνο αργότερα καθιερώθηκε από το Κογκρέσο ο εορτασμός της Ημέρας του Αλεξανδρινού την επέτειο του θανάτου του.
Προσοχή! Αν έχετε πολύ μικρό παιδί αυτό δεν θα πρέπει να έχει πρόσβαση στον Αλεξανδρινό καθώς όχι μόνο η κατάποση αλλά και η δερματική επαφή του παιδιού με το «γάλα» που εκκρίνεται όταν κοπούν τα φύλλα του προκαλεί ανεπιθύμητες ενέργειες και έντονο ερεθισμό.
ΓΚΙ ΚΑΙ ΟΥ ΚΑΙ ΚΑΛΗ ΤΥΧΗ!
Επειδή λαθεμένα πιστεύεται ότι το γκυ και το ου είναι το ίδιο φυτό, καλό είναι να βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους:
ΓΚΙ (Viscum album)
Ιξός, Μηλιός, Βίσκον το λευκό ή Γκι (από το γαλλικό Gui), αυτός ο αειθαλής , δίοικος θάμνος (τα αρσενικά και τα θηλυκά άνθη παράγονται σε διαφορετικά φυτά) αναπτύσσεται σαν ημιπαράσιτο πάνω σε κλαδιά δασικών και οπωροφόρων δέντρων-ξενιστών.
Στη φύση πολλαπλασιάζεται αποκλειστικά από σπόρο, ο οποίος όμως μεταφέρεται μόνο με την βοήθεια των πουλιών, ιδιαίτερα της Γερακότσιχλας, ένα είδος τσίχλας που προτιμά τους καρπούς του. Οι σπόροι του φυτού περιβάλλονται από μία κολλώδη ουσία και για να φυτρώσουν πρέπει πρώτα να περάσουν από το πεπτικό σύστημα των πουλιών, που τους τρώνε.
Ο σπόρος, όχι μόνο δεν καταστρέφεται μέσα στο στομάχι του πουλιού, αντίθετα, ενεργοποιείται από τα ένζυμα που βρίσκονται στο πεπτικό σύστημα του πτηνού έτσι ώστε όταν αυτό αφήσει τα περιττώματα του πάνω σε άλλο δένδρο, αυτά κολλούν στο κλαδί και ο γόνιμος σπόρος φυτρώνει. Ο ιξός αναπαράγεται μόνο με αυτό τον τρόπο, αφού έχει αποδειχτεί ότι οι σπόροι δεν βλαστάνουν όταν τοποθετηθούν σε νερό ή χώμα.
Χαρείτε λοιπόν το Γκι σαν ένα φυτό που η τύχη το έφερε στα χέρια σας για να διακοσμήσει το σπίτι σας στις γιορτές.
Και για την ιστορία: Η συνήθεια να περιλαμβάνουμε το Γκι στη χριστουγεννιάτικη διακόσμηση του σπιτιού μας προέρχεται πιθανόν από ένα έθιμο των Ρωμαίων, οι οποίοι συνήθιζαν να στέλνουν κλαδιά δέντρων μαζί με άλλα δώρα στους φίλους τους, στα Σατουρνάλια (Saturnalia), χειμερινές γιορτές προς τιμήν του Θεού Κρόνου. Εκεί οι άνθρωποι αντάλλασσαν φιλιά κάτω από τα Γκι προκειμένου να προάγουν τη γονιμότητά τους.
Στη χριστιανική παράδοση τώρα σε πολλές γλώσσες της Βόρειας Ευρώπης το Γκι λέγεται και «Αγκάθι του Χριστού» και «Άγιο Δέντρο» συμβολίζοντας τα μαρτύρια του Ιησού. Σύμφωνα με άλλες παραδόσεις ο Ιξός ήταν κάποτε δένδρο, από του οποίου το ξύλο φτιάχτηκε ο Σταυρός της Σταύρωσης του Κυρίου. Το δέντρο σ’ αυτή τη περίπτωση μαραίνεται από μεγάλη ντροπή και μεταμορφώνεται σε ένα φυτό το οποίο παρέχει καλή τύχη σε όλους όσους περνούν κάτω από αυτό.
ΟΥ (Ilex aquifolium)
Όλοι θέλουμε Ου στις γιορτές, καθώς ομορφαίνει κάθε διακοσμητική σύνθεση που δωρίζουμε ή χρησιμοποιούμε οι ίδιοι στο σπίτι μας. Το Ου (Houx) -ελληνικά Ίλεξ, ή Αρκουδοπούρναρο και Λιόπουρνο κατά τις πιο λαϊκές ονομασίες- είναι αειθαλές δένδρο με καταπράσινα φύλλα και κόκκινους στρογγυλούς καρπούς.
Ανθοφορεί μεταξύ Μαΐου και Ιουνίου και φτάνει σε μέγιστο ύψος τα 8 μέτρα, ενώ η διάμετρός του μπορεί να αγγίξει και τα 5 μέτρα.
Είναι ένα πολύ ανθεκτικό αργής ανάπτυξης φυτό κατάλληλο για δροσερά και αλκαλικά εδάφη. Προτιμά θέσεις με σκιά κάτω από δένδρα, ενώ αντέχει σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες. Τα θηλυκά φυτά ανθοφορούν και καρποφορούν με κόκκινους καρπούς το χειμώνα.
ΚΟΥΜΑΡΙΑ (Arbutus unedo)
Οι θαυμαστές της –και είναι πολλοί- την αγαπούν για την ιδιαίτερη καλλωπιστική της αξία αλλά και για τους καρπούς της που έχουν θεραπευτικές δράσεις και χρήσεις. Είναι αειθαλές και εξαιρετικά ανθεκτικό με απλά πράσινα, δερματώδη και γυαλιστερά φύλλα. Το φθινόπωρο γεμίζει λευκά άνθη και στη συνέχεια παράγει τους γνωστούς κόκκινους καρπούς.
Ευδοκιμεί σε εδάφη με καλή στράγγιση και σε ηλιόλουστες θέσεις που προστατεύονται από τους παγετούς. Διαθέτει αναπτυγμένο ριζικό σύστημα που βοηθά κατά της διάβρωσης του εδάφους και είναι από τα κατεξοχήν φυτά με ιδιαίτερη αντοχή στις πυρκαγιές.
Από τον Κώστα Ζηλεμένο, Γεωπόνο, Αρχιτέκτονα τοπίου.
