Η τεχνολογία και οι ηλεκτρονικές συσκευές έχουν εισβάλλει στη ζωή μας με έναν ιδιαίτερα δυναμικό τρόπο. Ειδικά στα παιδιά, η χρήση των οθονών (κινητά τηλέφωνα, τάμπλετ, υπολογιστές κ.ά.) έχει αυξηθεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Η διαχείριση του χρόνου μπροστά στην οθόνη αποτελεί σημαντικό ζήτημα για τους γονείς, τους εκπαιδευτικούς και την κοινωνία γενικότερα. Με το παρόν άρθρο εξετάζουμε τη σημασία της διαχείρισης του χρόνου οθόνης στα παιδιά και πώς μπορούν οι γονείς να στηρίξουν τα παιδιά τους στην υγιή χρήση της τεχνολογίας.
Πόσος είναι ο υπερβολικός χρόνος οθόνης;
Αρκετοί ιατροί και ειδικοί συνιστούν ότι ο υπερβολικός χρόνος οθόνης για παιδιά ηλικίας 4+ ετών μπορεί να είναι επιβλαβής για την υγεία τους. Ορισμένες οργανώσεις, όπως η Παγκόσμια Υγειονομική Οργάνωση (ΠΟΥ) και το Αμερικανικό Ακαδημαϊκό Παιδιατρικό Συνέδριο (AAP), παρέχουν κάποιες γενικές κατευθυντήριες γραμμές, όπου τα παιδιά ηλικίας 2-5 ετών θα έχουν μέγιστη ώρα οθόνης 1 ώρα την ημέρα, προτιμότερα με επιλεγμένο περιεχόμενο υψηλής ποιότητας. Επιπλέον, παιδιά ηλικίας 6+ ετών, επιτρέπεται να έχουν μεγαλύτερο χρόνο οθόνης, αλλά θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα σε άλλες δραστηριότητες κυρίως, όπως η φυσική άσκηση, η κοινωνική αλληλεπίδραση και ο ύπνος.
Απόψεις σχετικά με τον χρόνο οθόνης κατά τη διάρκεια της εβδομάδας:
Καλύτερα εάν ο χρόνος οθόνης αφεθεί σε μία ημέρα του Σαββατοκύριακου.
Καλύτερα αν παρακολουθούν το πολύ 30 λεπτά.
Καλύτερα αν παίζουν έξω για 2 συν ώρες μετά την προβολή.
Καλύτερα αν δεν υπάρχει χρόνος οθόνης το πρωί πριν από το σχολείο.
Καλύτερα αν δεν υπάρχει χρόνος οθόνης αμέσως μετά το γεύμα.
Καλύτερα εάν δεν υπάρχει χρόνος οθόνης πριν τον ύπνο.
Το καλύτερο αν ο χρόνος οθόνης δεν αποτελεί άγκυρα στον καθημερινό ρυθμό της οικογένειας.
Ποιες συμπεριφορές μας προειδοποιούν να μειώσουμε τον χρόνο οθόνης;
- Πετάει παιχνίδια και άλλα αντικείμενα σε ένα δωμάτιο.
- Δυσκολεύεται να βρει τις δικές του ιδέες για παιχνίδι.
- Ξεσηκώνει με έντονες φωνές χωρίς να παρατηρεί αν οι άλλοι ακούν κι ενοχλούνται, αγνοώντας τους.
- Μπορεί να είναι επιρρεπές σε ατυχήματα.
- Προσκρούει σε ανθρώπους, τοίχους, πόρτες και άλλα σταθερά αντικείμενα. Έλλειψη γνώσης της γεωγραφίας του σώματος.
- Δυσκολεύεται να επικεντρωθεί σε μια δραστηριότητα ή σε αυτό που του λέγεται.
Πώς μπορεί ο χρόνος οθόνης να επηρεάσει αρνητικά τη σωματική ανάπτυξη του παιδιού;
Αντικείμενο μελετών και ερευνών αποτελεί η παρατεταμένη έκθεση στις οθόνες ηλεκτρονικών συσκευών και πώς μπορεί να επηρεάσει αρνητικά τη σωματική ανάπτυξη ενός παιδιού. Πιο συγκεκριμένα:
Ανεπαρκής φυσική δραστηριότητα: Όταν τα παιδιά περνούν πολύ χρόνο μπροστά από τις οθόνες, συνήθως καθίστανται λιγότερο ενεργά και δεν ασκούνται όσο θα έπρεπε. Η έλλειψη φυσικής δραστηριότητας μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα με τον μυϊκό τόνο και τη σωματική δύναμη.
Κακή στάση του σώματος: Συχνά, όταν τα παιδιά χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές συσκευές, μπορεί να υιοθετήσουν κακές στάσεις του σώματος, όπως συνεχή καμπυλότητα της πλάτης. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα με τη σωματική στήριξη και να επηρεάσει την κανονική ανάπτυξη των οστών και των μυών.
Ανεπαρκής ύπνος: Η χρήση των οθονών πριν τον ύπνο μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ποιότητα του ύπνου. Το να κοιμάται λίγο ή να μην έχει ξεκούραστο ύπνο μπορεί να επηρεάσει την ανάπτυξη και τη συγκέντρωση των παιδιών.
Συναισθηματικές επιπτώσεις: Η υπερβολική έκθεση σε περιεχόμενο των οθονών, όπως βίαια παιχνίδια ή ακατάλληλα προγράμματα, μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία του παιδιού, προκαλώντας στρες και δυσφορία.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε τον ρόλο των οθονών στη ζωή των παιδιών και να προσπαθήσουμε να θεσπίσουμε υγιείς συνήθειες χρήσης. Οι γονείς και οι φροντιστές μπορούν να περιορίσουν τον χρόνο που τα παιδιά περνούν μπροστά από τις οθόνες και να ενθαρρύνουν τις φυσικές δραστηριότητες και τον υγιή ύπνο για μια ισορροπημένη σωματική ανάπτυξη και ευεξία.
Πώς να διαχειριστείτε τον χρόνο οθόνης με τα παιδιά;
Η διαχείριση του χρόνου οθόνης είναι μια σημαντική πτυχή στην ανατροφή των παιδιών. Ορισμένες συμβουλές για τη διαχείριση του χρόνου οθόνης με τα παιδιά περιλαμβάνουν:
- Καθορίστε χρονικά όρια: Θέστε χρονικούς περιορισμούς για την ώρα που επιτρέπετε στα παιδιά να περνούν μπροστά από οθόνες. Οι συστάσεις διαφέρουν ανάλογα με την ηλικία, αλλά γενικά είναι καλό να προσπαθείτε να περιορίσετε τον χρόνο οθόνης σε λογικά επίπεδα.
- Δημιουργήστε χρόνο εκτός οθόνης: Προσπαθήστε να οργανώσετε δραστηριότητες εκτός οθόνης που να ενδιαφέρουν τα παιδιά, όπως αθλήματα, τέχνες, μουσική, ανάγνωση ή παιχνίδι στη φύση. Αυτό θα τους βοηθήσει να αναπτύξουν ενδιαφέροντα και να μάθουν να απολαμβάνουν τον χρόνο τους μακριά από τις οθόνες.
- Θέστε κανόνες για την οικογένεια: Δημιουργήστε σαφείς κανόνες για τη χρήση των ηλεκτρονικών συσκευών και των κοινωνικών μέσων δικτύωσης. Αυτοί οι κανόνες θα πρέπει να ισχύουν για όλα τα μέλη της οικογένειας και να συμπεριλαμβάνουν περιορισμούς όσον αφορά τις ώρες χρήσης και τους τόπους (π.χ. δείπνο, δωμάτιο ύπνου).
- Αποτελέστε πρότυπο: Διδάξτε το καλό παράδειγμα στα παιδιά σας με το να διαχειρίζεστε εσείς οι ίδιοι υγιείς συνήθειες σχετικά με τη χρήση των οθονών. Αν τα παιδιά σας σας βλέπουν να περνάτε υπεύθυνα χρόνο μπροστά από την οθόνη, τότε θα είναι περισσότερο πιθανό να αναλογιστούν τις δικές τους συνήθειες.
- Χρησιμοποιήστε εφαρμογές και ρυθμίσεις ελέγχου: Ορισμένες συσκευές και λειτουργικά συστήματα παρέχουν εργαλεία γονικού ελέγχου που σας επιτρέπουν να περιορίσετε τον χρόνο οθόνης και την πρόσβαση σε συγκεκριμένες εφαρμογές.
- Αναζητήστε ισορροπία: Είναι σημαντικό να θυμόμαστε πως οι οθόνες και οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν και τα θετικά τους πλεονεκτήματα. Μπορούν να παρέχουν εκπαιδευτικές ευκαιρίες, διασκέδαση και τρόπο να ενδυναμώσουν τις κοινωνικές σχέσεις μέσω των διαδικτυακών συνομιλιών με φίλους.
- Συζητήστε με τα παιδιά σας: Εξηγήστε στα παιδιά τους λόγους για τους οποίους επιθυμείτε να περιορίσετε τον χρόνο οθόνης και τις συνέπειες που μπορεί να έχει η υπερβολική χρήση τους. Αν τα παιδιά σας κατανοούν τη λογική πίσω από τους κανόνες, είναι πιθανότερο να συμμορφώνονται με αυτούς.
Πώς μπορεί κάθε οικογένεια να βρει ένα όριο στην χρήση της οθόνης, που είναι κατάλληλος για αυτήν;
Η επιλογή ενός κατάλληλου χρόνου οθόνης για μια οικογένεια εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως οι ανάγκες, ο τρόπος ζωής και οι προτιμήσεις. Ορισμένες συμβουλές που μπορείτε να λάβετε υπόψη σας για να βρείτε έναν κατάλληλο χρόνο οθόνης είναι οι εξής:
- Αναλύστε τις ανάγκες: Συζητήστε με τα μέλη της οικογένειας σας για τις ανάγκες τους από μια οθόνη. Είναι απαραίτητη για εργασία, εκπαίδευση ή ψυχαγωγία;
- Συμφωνήστε τον χρόνο: Προσπαθήστε να θέσετε χρονικά όρια για τη χρήση οθόνης, ειδικά για παιδιά και έφηβους. Προτείνεται να περιορίσετε τον συνολικό χρόνο οθόνης σε λογικά επίπεδα ανά ηλικιακή ομάδα.
- Συμφωνήστε το περιεχόμενο: Επιλέγετε προσεκτικά το περιεχόμενο που βλέπουν ή αλληλεπιδρούν μέσω οθόνης. Προσπαθήστε να προωθήσετε περιεχόμενο που είναι εκπαιδευτικό, δημιουργικό και καλλιτεχνικό, και περιορίστε τον χρόνο που δαπανάται σε ηλεκτρονικά βίαια παιχνίδια και κοινωνικά μέσα.
- Ξεκαθαρίστε τον χώρο: Αποφασίστε και ορίστε έναν ασφαλή και κατάλληλο χώρο για την οθόνη, ιδιαίτερα για παιδιά. Αποφύγετε την υπερβολική χρήση οθόνης σε υπνοδωμάτια, καθώς αυτό μπορεί να επηρεάσει σημαντικά την ποιότητα του ύπνου.
Συμπερασματικά, η διαχείριση του χρόνου οθόνης στα παιδιά είναι ένα σημαντικό θέμα που απαιτεί προσοχή από γονείς και ενήλικες. Με το να θέσουμε κατάλληλους κανόνες και να ενθαρρύνουμε τη χρήση της τεχνολογίας με προσεκτικό τρόπο, μπορούμε να βοηθήσουμε τα παιδιά να αναπτύξουν υγιείς σχέσεις με τα σύγχρονα μέσα και να επωφεληθούν από τα θετικά τους στοιχεία, διατηρώντας παράλληλα έναν ισορροπημένο τον τρόπο ζωής και ανάπτυξης.
