Ο παιδικός σταθμός είναι μια πραγματικότητα στη ζωή του παιδιού και της οικογένειας και ένα πολύ σημαντικό βήμα στη ζωή και των δύο. Είναι η στιγμή του πρώτου αποχωρισμού από το σπίτι και η στιγμή της ένταξης στο πρώτο κοινωνικό πλαίσιο.
Πολλές φορές το δίλημμα αυτό δεν έχει θέση γιατί οι συνθήκες της οικογένειας -εργασιακές, οικονομικές, συναισθηματικές, ανυπαρξία βοήθειας- κάνουν τη λύση του σταθμού μοναδική.
Και τότε πρέπει να βρούμε ένα πλαίσιο, στον οποίο θα εμπιστευθούμε το παιδί μας και όλα θα πάνε καλά.
Αν όμως το δίλημμα το θέτει η ανάγκη για εκπαίδευση ή η συνύπαρξη με άλλα παιδιά, τότε πρέπει να ξέρουμε ότι μέχρι την ηλικία των 2,5 χρόνων είναι καλύτερο το σπίτι για κάθε παιδί.
Μέχρι τα 2,5 χρόνια, τόσο από σωματική, όσο και από συναισθηματική άποψη, είναι καλύτερα ένα παιδί να μένει σε σταθερό, ασφαλές περιβάλλον με ένα πρόσωπο «δικό του» (γιαγιά ή μπέιμπι σίτερ). Σ’ αυτήν την ηλικία τα παιδιά προτιμούν την ατομική ενασχόληση μαζί τους. Προτιμούν το χώρο τους και το σεβασμό στις δικές τους ανάγκες και ρυθμούς περισσότερο από ποτέ.
Από εκπαιδευτικής πλευράς σε ένα σπίτι που του απευθύνονται, του μιλούν και σέβονται τους βιορυθμούς του, το παιδί τα έχει όλα.
Όσο για το παιχνίδι με τα άλλα παιδιά, τις πιο πολλές φορές τού είναι αδιάφορο γιατί δεν ξέρει ακόμη να συνεργάζεται και να μοιράζεται. Η κοινωνικότητά του δεν το βοηθάει παρά να υπάρχει σχεδόν μόνο του ή να χαίρεται τη συνύπαρξη με παιδιά παρουσία των γονιών του. Εξάλλου η καθημερινή βόλτα στην παιδική χαρά και η συναναστροφή με τους συγγενείς φτάνουν.
Μετά τα 2,5 χρόνια το παιδί είναι έτοιμο, αλλά όχι υποχρεωμένο να παρακολουθήσει πρόγραμμα παιδικού σταθμού.
Μετά τα 3-3,5 χρόνια αρχίζει να γίνεται απαραίτητο. Βοηθιέται στο να αποκτήσει με δομημένο τρόπο γνώσεις και να αναπτύξει νοητικές δεξιότητες. Να μάθει και να χαρεί μέσα από τις δραστηριότητες του παιδικού σταθμού και το ελεύθερο παιχνίδι.
Περισσότερο απ’ όλα όμως, μαθαίνει να συναναστρέφεται, να συνυπάρχει, να μοιράζεται, να συνεργάζεται, να χαίρεται. Μαθαίνει να ακολουθεί τους κανόνες και τα όρια της ομάδας, να πειθαρχεί σ’ αυτά. Γιατί το βασικότερο στοιχείο της κοινωνικοποίησης είναι η εκμάθηση και η αποδοχή των κανόνων συναλλαγής μέσα σε μια ομάδα και ο σεβασμός των άλλων, αλλά και του εαυτού.
Και ηλικιακά είναι έτοιμο γι’ αυτά μετά τα 3 χρόνια. Οι αναπτυξιακές του ικανότητες μόνο τότε το βοηθούν.
Όμως απαραίτητη προϋπόθεση είναι η ποιότητα του παιδικού σταθμού. Φροντίστε γι’ αυτήν, γιατί ιδίως στις μικρές ηλικίες το παιδί είναι ευάλωτο.
Έχω δει οικογένειες να ανατέμνουν με λεπτομέρεια την κάθε κυρία που φροντίζει το παιδί τους -και καλά κάνουν- και να εμπιστεύονται με μιας τον παιδικό σταθμό.
Θα αρρωσταίνει συχνά, πηγαίνοντας στον παιδικό σταθμό;
Οι αρρώστιες είναι, δυστυχώς, μια πραγματικότητα. Σε όποια ηλικία και αν αρχίσει να πηγαίνει στον παιδικό σταθμό, θα αρρωσταίνει συχνά για τουλάχιστον τον πρώτο χρόνο. Οι ρινικές εκκρίσεις και ο βήχας, όμως, θα είναι μαζί σας για μεγαλύτερο διάστημα.
Αυτό γίνεται γιατί το παιδί με το να εκτίθεται σε ιούς και μικρόβια χτίζει σταδιακά την ανοσία του, αποκτά ανοσολογική μνήμη και μόνο έτσι δεν αρρωσταίνει συχνά μετά.
Είναι λοιπόν απαραίτητο να γίνει για να είναι ένα παιδί γερό. Το να μεγαλώσει σε γυάλινη προστασία δεν το βοηθάει.
Έτσι, μη φοβάστε τις συχνές λοιμώξεις -γιατί ουσιαστικά είναι προστασία- εκτός αν ο παιδίατρός σας γνωρίζοντας πιθανές ιδιαιτερότητες του παιδιού σας έχει άλλη γνώμη.
Είναι αλήθεια όμως πως μετά τα 3 χρόνια το ανοσοποιητικό του σύστημα είναι πιο έτοιμο να αντιμετωπίσει τις αρρώστιες και το παιδί επηρεάζεται λιγότερο από αυτές. Έτσι, και από αυτήν την οπτική, η ηλικία μετά τα 2,5 χρόνια είναι καταλληλότερη για την έναρξη της φοίτησης σε παιδικό σταθμό.
Τι πρέπει να δω όταν πρέπει να αποφασίσω;
- Όταν επισκεφθείτε το βρεφονηπιακό σταθμό όπου προτίθεστε να στείλετε το παιδί σας, πρέπει να επισκεφθείτε όλους τους χώρους.
- Να δείτε τις κτιριακές εγκαταστάσεις, καθώς και το παιδαγωγικό υλικό.
- Να εκτιμήσετε την ασφάλεια και την καθαριότητα.
- Να αξιολογήσετε την τάξη και την ευπρέπεια.
- Τα πρόσωπα του προσωπικού και τις εκφράσεις τους στο αντίκρισμά σας.
- Πρέπει να βιώσετε κάπως το κλίμα.
- Υπάρχει στοργή και αγάπη ή μήπως αδιαφορία;
- Υπάρχει ένταση στο χώρο ή ίσως βία και πώς αντιμετωπίζεται;
- Τα παιδιά είναι χαρούμενα ή δύσθυμα;
- Πρέπει να δείτε την αναλογία παιδιών/προσωπικού. Αυτή είναι διαφορετική ανά ηλικία παιδιού γιατί είναι διαφορετικές και οι ανάγκες. Ωστόσο μια ιδανική αναλογία, όπως η Αμερικανική Παιδιατρική Εταιρεία ορίζει, είναι:
Μέχρι: 2 χρόνων, 3 παιδιά ανά 1 ενήλικα
2-3 χρονών, 4 παιδιά ανά 1 ενήλικα
3-4 χρονών, 7-8 παιδιά ανά 1 ενήλικα
4-5 χρονών, 9 παιδιά ανά 1 ενήλικα.
- Επίσης οι ομάδες των παιδιών ανά τάξη πρέπει να είναι πολύ μικρές στις μικρές ηλικίες και να μεγαλώνουν αργότερα.Έτσι ενδείκνυται να είναι 6 παιδιά στην ομάδα μέχρι την ηλικία των 2 χρονών και να φτάσει να γίνει το πολύ 20 παιδιά στην ηλικία των 5 χρονών. Οι μεγαλύτερες ομάδες δεν μπορούν να λειτουργήσουν καλά και γεμίζουν ένταση τα παιδιά.
Ξέρω πως αυτά υπάρχουν σε πολύ λίγους παιδικούς σταθμούς. Σας δίνω όμως την πληροφορία, ώστε να έχετε ένα μέτρο.
Επίσης αξίζει να δείτε:
- Τα παιχνίδια είναι σε καλή κατάσταση;
- Τα παιδιά επιβλέπονται, ιδίως στο ελεύθερο παιχνίδι;
- Ο υπαίθριος χώρος είναι ασφαλής;
- Ο χώρος προετοιμασίας του φαγητού είναι μακριά από τις τουαλέτες;
- Ο χώρος αλλαγής των μωρών ή οι τουαλέτες και οι νιπτήρες είναι καθαροί;
- Τα μικρά επιβλέπονται στον ύπνο;
Αλλά και να αξιολογήσετε:
- Αισθάνεστε άνετα στον χώρο αυτόν;
- Τα παιδιά έχουν κίνητρα για δράση;
- Πώς είναι οι ανθρώπινες σχέσεις;
- Η φροντίδα των παιδιών είναι και ατομική και όχι μόνο ομαδική;
- Πώς τηρείται το πρόγραμμα;
Πρέπει να ξέρετε ότι δεν είναι κάθε σταθμός καλός και εσείς πρέπει να αποφασίσετε γι’ αυτό με βάση τις προδιαγραφές, αλλά και τα προσωπικά σας κριτήρια. Γιατί, αν δε νιώσετε εσείς άνετα, δε θα νιώσει και το παιδί σας.
Οι «αξίες» επίσης των υπευθύνων του σταθμού πρέπει να ταιριάζουν με τις αξίες της οικογένειας. Αυτό διασφαλίζει την ευκολότερη ανατροφή του παιδιού σας.
