Πώς προλαμβάνουμε αλλά και πώς αντιμετωπίζουμε το σύνηθες πρόβλημα, που κάνει τη ζωή ακόμη και των βρεφών δύσκολη.
Η δυσκοιλιότητα αφορά στην ποιότητα αλλά και στη συχνότητα των κενώσεων, η οποία στα βρέφη ποικίλει ανάλογα με τη διατροφή τους. Στην αρχή της βρεφικής ηλικίας τη διαφορά την κάνει ο μητρικός θηλασμός: Τα βρέφη που θηλάζουν έχουν φυσιολογικά από επτά κρεμώδεις κενώσεις τη μέρα μέχρι μία –μόνο- την εβδομάδα. Στα βρέφη στα οποία χορηγείται «ξένο» γάλα οι κενώσεις είναι περίπου 2-3 ημερησίως. Αν οι αριθμοί των κενώσεων έχουν τόσο ελαστικά «όρια» τότε ποιο στοιχείο είναι αυτό που κάνει τον γονιό να λέει ότι το μωρό του είναι δυσκοίλιο;
Η δυσκολία που φαίνεται να καταβάλει το βρέφος προκειμένου να ενεργηθεί. Οι κοιλιακοί μύες δεν έχουν ακόμη τη δύναμη να σπρώξουν αποτελεσματικά και το βρέφος τεντώνει τον κορμό του κλαίγοντας γοερά. Το πρόσωπο κοκκινίζει από την πίεση και όχι αδικαιολόγητα: τα κόπρανα είναι σκληρά και η έξοδός τους από το σώμα είναι εξαιρετικά επίπονη.
Ένα βρέφος δεν είναι δυσκοίλιο εάν παρότι έχει μέρες να ενεργηθεί τα κόπρανά του είναι μαλακά και κρεμώδη και το ίδιο δεν δείχνει να πονά και να υποφέρει.
Συνήθεις ύποπτοι για τη δυσκοιλιότητα
- Ο πόνος στον πρωκτό -συνήθως από ραγάδες. Ακόμη και τα βρέφη «ξέρουν» να χειρίζονται καταστάσεις και αναβάλουν την επίπονη κένωση με αποτέλεσμα όμως τη δημιουργία ενός επώδυνου φαύλου κύκλου: Δυσκοιλιότητα, πόνος, αναβολή κενώσεων, ακόμη πιο έντονη δυσκοιλιότητα. Η συμβουλή του παιδιάτρου είναι απαραίτητη προκειμένου να αλλάξει η υφή και η ποιότητα των κοπράνων και να μειωθεί η δυσκολία και ο πόνος.
- Η μετάβαση από το μητρικό στο «ξένο» γάλα.
- Η εισαγωγή ξένων τροφών. Κάθε αλλαγή στη διατροφή μπορεί να σημαίνει και αλλαγή στις κενώσεις. Υπάρχουν όμως και τροφές που εντείνουν το πρόβλημα όπως η μπανάνα, το μήλο, το καρότο καθώς και το ρύζι και τα παράγωγά του (ρυζάλευρο κ.ά.).
- Οργανικά προβλήματα και συγγενείς ανωμαλίες (Σε σπάνιες περιπτώσεις η δυσκοιλιότητα είναι σύμπτωμα σοβαρότερης υποκείμενης νόσου).
- Η αφυδάτωση. Όσο περισσότερα υγρά λαμβάνει το βρέφος, τόσο πιο συχνές και μαλακές είναι οι κενώσεις του. Καταστάσεις που προκαλούν αφυδάτωση όπως ο πυρετός προκαλούν ή εντείνουν το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας.
Αντιμετώπιση
Ο αποκλειστικός μητρικός θηλασμός είναι μία επιλογή διατροφής που προλαμβάνει τη δυσκοιλιότητα καθώς τα βρέφη, που θηλάζουν, σπάνια παρουσιάζουν προβλήματα στις κενώσεις τους. Εναλλακτικά σε μη θηλάζοντα βρέφη συστήνονται ειδικά γάλατα για τη δυσκοιλιότητα ή και η πρώιμη –από τον 4ο μήνα- εισαγωγή φρούτων και λαχανικών που καταπολεμούν το πρόβλημα. Σταδιακά στη διατροφή του βρέφους μπορούν να μπουν τα αχλάδια, τα δαμάσκηνα και ανάλογα με την εποχή το πορτοκάλι, οι φράουλες, το βερίκοκο, το ροδάκινο και το ακτινίδιο αλλά και τα φασολάκια, ο αρακάς και το μπρόκολο. Συστήνεται ακόμη η λήψη νερού μαζί με τα γεύματα λαχανικών και φρούτων.
Η αντιμετώπιση του πόνου που προκαλούν οι ραγάδες στον πρωκτό είναι αποφασιστικής σημασίας για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας, καθώς ο πόνος είναι ο κύριος λόγος αναβολής της κένωσης ακόμη και στη βρεφική ηλικία.
Παρόλα αυτά, ειδικά στη βρεφική ηλικία όπου δεν χορηγούνται φάρμακα για το συγκεκριμένο πρόβλημα, αλλά ούτε και κλύσματα εκτός από τα μικροκλύσματα γλυκερίνης (τα οποία όμως πρέπει να χορηγούνται με σαφείς οδηγίες παιδιάτρου και να χρησιμοποιούνται με φειδώ και όχι συστηματικά) η δυσκοιλιότητα είναι μία κατάσταση, που επιμένει.
Στον γιατρό ολοταχώς!
Επικοινωνήστε με τον παιδίατρο αν η δυσκοιλιότητα παρουσιαστεί κατά τον πρώτο μήνα της ζωής του παιδιού. Ακόμη, η επίσκεψη στον παιδίατρο είναι επιβεβλημένη όταν το βρέφος δεν τρέφεται καλά και χάνει βάρος ή όταν η δυσκοιλιότητα διαρκεί για διάστημα μεγαλύτερο των δύο εβδομάδων. Άλλα συμπτώματα που σημαίνουν συναγερμό είναι:
- Ο πυρετός
- Ο τυμπανισμός της κοιλιάς
- Το αίμα στα κόπρανα
- Οι έμετοι
Με τη συνεργασία του Παιδιάτρου, Ιωάννη Φ. Σύρου, Πτυχιούχου Πανεπιστημίου Αθηνών.
