Αλλαγές στη ζωή του ζευγαριού
Οι νέες ευθύνες και οι αλλαγές της καθημερινότητας που φέρνει ο ερχομός του μωρού, τα άγχη και οι ανησυχίες, οι νέοι ρόλοι και ταυτότητες κάνουν συνήθως πιο περίπλοκη τη σχέση του ζευγαριού μετά το παιδί. Είναι φυσιολογικό και απαραίτητο η νέα μητέρα να επενδύει ενέργεια και χρόνο στο βρέφος την περίοδο αυτή και συχνά ο νέος μπαμπάς βρίσκει τρόπους να παραμείνει συνδεδεμένος και υποστηρικτικός. Ωστόσο, κάποιες στιγμές, το ζευγάρι μπορεί να δυσκολεύεται να διαχειριστεί το γεγονός πως το μωρό μπαίνει σε προτεραιότητα και υπάρχει η αίσθηση πως η συντροφική σχέση παραμελείται.
Τότε, οι σύντροφοι μπορεί να νιώθουν παραμελημένοι ή πληγωμένοι. Ο χρόνος και η προσοχή που αφιέρωναν ο ένας στον άλλον μετατοπίζεται στο παιδί. Έτσι, μπορεί να προκύπτουν συναισθήματα μοναξιάς, θλίψης, θύμου και απογοήτευσης, τα οποία, αν δεν αναγνωριστούν και συζητηθούν, οδηγούν σε συγκρούσεις και δυσαρέσκεια. Συχνά, η νέα μητέρα φαίνεται πιο απορροφημένη στο μωρό ή δείχνει λιγότερη διαθεσιμότητα προς τον σύντροφό της. Ακόμη, εντάσεις ανάμεσα στο ζευγάρι προκύπτουν όταν το κάθε μέλος έχει προσδοκίες ή απαιτήσεις από τον άλλον που δεν εκφράζονται ή εκφράζονται με κατηγορίες, προσβολές ή απομάκρυνση.
Στον πρώτο χρόνο του μωρού υπάρχουν περισσότερες ευκαιρίες για συγκρούσεις στο ζευγάρι (π.χ. μεγαλύτερη εμπλοκή ευρύτερης οικογένειας απ’ ότι σε άλλες φάσεις, διαφορετικά γονεϊκά στυλ μεταξύ των συντρόφων, κλπ.) και σημαντικά λιγότερες ευκαιρίες για σύνδεση (έλλειψη χρόνου, κόπωση, συνεχής φροντίδα του μωρού).
Επικοινωνία και συναισθηματική απόσταση
Το ζευγάρι συχνά δυσκολεύεται να επικοινωνήσει λόγω της έλλειψης χρόνου, της πίεσης ή προϋπαρχουσών δυσκολιών. Ενώ είναι σημαντικό οι σύντροφοι να μοιράζονται τα συναισθήματα, τις ανησυχίες και τις ανάγκες τους, συχνά αυτό δεν συμβαίνει. Η κούραση από τη φροντίδα του βρέφους, η έλλειψη ύπνου και το άγχος της πρώτης περιόδου μειώνουν επίσης την επιθυμία για κοντινότητα και ρομαντικές στιγμές, δημιουργώντας μία αίσθηση απόστασης.
Η σεξουαλική ζωή μετά το παιδί
Η σεξουαλική ζωή του ζευγαριού συχνά επηρεάζεται. Παρατηρείται μείωση της σεξουαλικής επιθυμίας τους πρώτους μήνες μετά τον τοκετό, ενώ η κόπωση της νέας μητέρας και οι δυσκολίες στην προσέγγιση για σεξουαλική επαφή μπορεί να δημιουργούν έναν φαύλο κύκλο απόρριψης και δυσαρέσκειας. Επιπλέον, οι ψυχικές αλλαγές που συνοδεύουν τη γονεϊκότητα επηρεάζουν τη σεξουαλικότητα. Κάποιοι νέοι γονείς περιγράφουν ενοχές, φόβο ή αίσθηση «άβολου» όταν προσπαθούν να επανασυνδεθούν σεξουαλικά μετά τον ερχομό του μωρού.
Τρόποι διαχείρισης
Οι συγκρούσεις που προκύπτουν στο ζευγάρι δεν είναι αποκλειστικά κάτι αρνητικό. Επικοινωνούν κάτι που χρειάζεται να ακουστεί. Συχνά, οι εντάσεις είναι αποτέλεσμα έλλειψης χρόνου και μπορούν να βοηθήσουν τους συντρόφους να κατανοήσουν καλύτερα ο ένας τον άλλον. Η επίγνωση ότι είναι δύο διαφορετικοί άνθρωποι με ιστορίες και βιώματα που «κουβαλάνε» στη σχέση, μπορεί να φέρει βαθύτερη σύνδεση.
Είναι σημαντικό οι σύντροφοι να έχουν ανοιχτή επικοινωνία: να εκφράζουν ανάγκες, συναισθήματα και ανησυχίες. Για να συμβεί αυτό χρειάζεται να αισθάνονται ασφάλεια στη σχέση τους, κάτι που θα διευκολύνει να ξαναβρούν τη σύνδεση τους. Ο κάθε σύντροφος είναι καλό να εκδηλώνει την περιέργεια και το ενδιαφέρον για το τι συμβαίνει στον άλλον, όχι ως κριτική αλλά ως φροντίδα.
Η πρόθεση για επικοινωνία μπορεί να εκφραστεί μέσα από απλά καθημερινά ‘τελετουργικά’ ή ‘ραντεβού’ σύνδεσης. Έστω και λίγα λεπτά την ημέρα αρκούν για να μοιραστούν σκέψεις και συναισθήματα. Ένας μικρός περίπατος, ένα γεύμα μαζί ή μια σύντομη έξοδος δείχνουν την επιθυμία να διατηρηθεί η σχέση. Ακόμη κι αν η σχέση δεν μπορεί προσωρινά να είναι όπως πριν το μωρό, το να εκφράσουν ότι τους λείπει το «μαζί» είναι αρκετό για να παραμείνουν συνδεδεμένοι.
Η σωματική επαφή, όπως αγκαλιές, φιλιά, και τα τρυφερά λόγια είναι ιδιαίτερα ωφέλιμα – διατηρούν την οικειότητα και τη συντροφικότητα, ακόμη κι όταν δεν υπάρχει κοινή επιθυμία για σεξουαλική επαφή. Ως προς τη σεξουαλική ζωή, το ζευγάρι χρειάζεται να γνωρίζει ότι η επανεκκίνησή της συχνά παίρνει χρόνο — δεν είναι ότι όλα επανέρχονται γρήγορα· και δεν χρειάζεται να είναι ακριβώς όπως παλιά, αλλά να βρει το ζευγάρι μια νέα ισορροπία που ταιριάζει στη νέα πραγματικότητα.
Παράλληλα, η συνεργασία και η κατανομή καθηκόντων προλαμβάνει εντάσεις και ενισχύει το αίσθημα ασφάλειας. Παρατηρείται ότι όταν η συνεισφορά στις ευθύνες και στις ανάγκες είναι πιο ισότιμη μεταξύ του ζευγαριού, η συναισθηματική ικανοποίηση είναι μεγαλύτερη.
Χρειάζεται να επισημανθεί ότι η πρόληψη ξεκινά από την εγκυμοσύνη. Το ζευγάρι μπορεί να συζητήσει από πριν για το μοίρασμα ευθυνών, να επεξεργαστεί πιθανές διαφορές στη γονεϊκότητα, να βιώσει και να ‘αποθηκεύσει’ εμπειρίες σύνδεσης, τις οποίες μπορούν να ανακαλούν την περίοδο μετά το μωρό όπου προσωρινά μπορεί να τις στερηθούν.
Τέλος, η ψυχοθεραπεία είτε ατομικά είτε ως ζευγάρι είναι ιδιαίτερα ωφέλιμη την περίοδο αυτή. Συγκεκριμένα, η θεραπεία ζεύγους μπορεί να στηρίξει την επικοινωνία και την κατανόηση ανάμεσα στους συντρόφους. Μπορεί να γίνει ένας πολύτιμος χώρος όπου οι σύντροφοι ακούνε πραγματικά ο ένας τον άλλον και φέρνουν τις προσωπικές τους ιστορίες. Συχνά, ανακαλύπτουν ότι πράγματα που κουβαλούν από το παρελθόν –τραύματα, εμπειρίες, ΄αποσκευές’ επηρεάζουν τη σχέση τους, ακόμη κι αν δεν έχουν να κάνουν με τον/την σύντροφο. Μέσα από τη θεραπεία μπορούν να καταλάβουν τι τους πυροδοτεί, να ξεμπερδέψουν αυτά τα «φορτία» και να βρουν νέους τρόπους σύνδεσης.
Συμπέρασμα
Το ζευγάρι χρειάζεται να γνωρίζει και να είναι προετοιμασμένο για την ψυχική αναστάτωση αλλά και τις προκλήσεις που συνοδεύουν τον ερχομό του παιδιού. Οι σύντροφοι χρειάζεται να παραμένουν ανοιχτοί στην επικοινωνία, την αλληλοκατανόηση και τη συναισθηματική εργασία. Το παιδί είναι προτεραιότητα, αλλά και η συντροφική σχέση χρειάζεται να παραμείνει προτεραιότητα. Παρά τις δυσκολίες, η σχέση μετά το παιδί μπορεί όχι μόνο να παραμείνει δυνατή, αλλά και να εξελιχθεί σε μια πιο βαθιά και ουσιαστική μορφή της.
