16 Δεκεμβρίου 2019
Η κατάχρηση αλλά και η λάθος χρήση των αντιβιοτικών κάνει κακό στην υγεία όχι μόνο του ατόμου αλλά και της κοινότητας.
Η χρήση των αντιβιοτικών δεν έχει συμπληρώσει ούτε έναν αιώνα ζωής κι όμως δεν μπορεί κανείς να φανταστεί σήμερα τη θεραπεία πολλών ασθενών χωρίς αυτά.
Για την ιστορία, η πενικιλίνη ανακαλύφθηκε από τον Φλέμινγκ το 1928, αλλά μαζικά οι θεραπείες με αντιβίωση ξεκίνησαν στη δεκαετία του 1940, όταν ο Ernst Chain και ο Howard Florey ενδιαφέρθηκαν για την εργασία του Φλέμινγκ και βρήκαν την καθαρισμένη μορφή της πενικιλίνης. (Ανακάλυψη που το 1945 χάρισε το βραβείο Νόμπελ ιατρικής στον Φλέμινγκ αλλά και στους Τσέιν και Φλόρεϊ)
Θεραπεία για βακτήρια, όχι για ιούς
Όλες οι μαμάδες έχουμε μετρήσει με ξενύχτια και αγωνίες τις δεκάδες λοιμώξεις των παιδιών μας. Ειδικά στο νηπιαγωγείο και τις πρώτες τάξεις του δημοτικού που τα μικρά παιδιά υποφέρουν από κοινό κρυολόγημα, φαρυγγίτιδα, ωτίτιδα, ιγμορίτιδα κλπ. Οι ιογενείς στην πλειοψηφία τους παραπάνω λοιμώξεις, αν δεν επιπλακούν, δεν αποτελούν ένδειξη για λήψη αντιβιοτικών, παρόλα αυτά πολλές συνταγές υπογεγραμμένες από παιδιάτρους φτάνουν στον πάγκο του φαρμακείου για εκτέλεση.
Πότε η αντιβίωση είναι απαραίτητη
Παρότι η αντιβιοτική αγωγή δεν αντιμετωπίζει τους ιούς, κάποιες φορές υποχρεωτικά ο παιδίατρος θα χορηγήσει αντιβίωση καθώς η υπάρχουσα φλεγμονή μπορεί να προσβληθεί από κάποιο βακτήριο και η λοίμωξη να επιπλακεί. Ακόμη, στις φαρυγγίτιδες και τις αμυγδαλίτιδες η λήψη φαρυγγικού επιχρίσματος για εξέταση και καλλιέργεια μικροβίων αλλά και η εκτέλεση του strep test είναι απαραίτητες, προκειμένου να επιβεβαιωθεί ή αντίθετα να αποκλειστεί η ύπαρξη βακτηρίου. Σε περίπτωση που θα βρεθεί βακτήριο, συνήθως στρεπτόκοκκος η αντιβιοτική αγωγή είναι επιβεβλημένη.
Μικρόβια πολύ σκληρά για να πεθάνουν
Κατά την απονομή του Νόμπελ Ιατρικής στις 11 Δεκεμβρίου του 1945 ο Φλέμινγκ στην ομιλία του είχε προειδοποιήσει για την ανθεκτικότητα των μικροβίων λόγω λαθεμένης χρήσης αντιβιοτικών λέγοντας:
«Υπάρχει ο κίνδυνος, ο άνθρωπος στην άγνοια του, να χορηγήσει μικρότερη δόση αντιβιοτικού, εκθέτοντας τα μικρόβια σε μη θανατηφόρες ποσότητες του φαρμάκου και να καταστήσουν τα μικρόβια ανθεκτικά».
Ανθεκτικότητα σημαίνει ότι τα μικρόβια «συνηθίζουν» τα αντιβιοτικά, με αποτέλεσμα τα τελευταία να μην είναι πια δραστικά και αποτελεσματικά στην αντιμετώπιση των βακτηριακών λοιμώξεων.
Η μικροβιακή αντοχή, η οποία προκλήθηκε από την αλόγιστη χρήση των αντιβιοτικών, αποτελεί απειλή για τη δημόσια υγεία.
Οι υπηρεσίες υγείας των κρατών του αναπτυγμένου κόσμου έχουν σημάνει συναγερμό για να αντιμετωπίσουν το μεγάλο πρόβλημα για την αντιμετώπιση του οποίου καίρια είναι η ενημέρωση του κοινού για την ορθή χρήση των αντιβιοτικών.
Γιατρέ, σιροπάκι;»
Παρά τις συστάσεις του ΠΟΥ (Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας) για λελογισμένη χρήση των αντιβιοτικών αυτά χορηγούνται σε μεγάλο αριθμό ασθενών, που δεν τα έχουν ανάγκη. Σύμφωνα με τον ΕΟΦ στην Ελλάδα έχουμε από τα υψηλότερα ποσοστά κατανάλωσης αντιβιοτικών διεθνώς, με αποτέλεσμα να έχουμε μεγάλα ποσοστά ανθεκτικών στα αντιβιοτικά μικροβίων.
Και μέσα σε αυτό το ανησυχητικό για τη δημόσια υγεία κλίμα αρκετοί γονείς «εκνευρίζονται» με τους παιδιάτρους που δεν συνταγογραφούν αντιβιοτικά για τη «γρήγορη» όπως θεωρούν, ανάρρωση του παιδιού τους.
Γι αυτό και οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου και συμβουλεύουν τους γονείς:
- Να εμπιστεύονται τον παιδίατρό τους και να μην τον πιέζουν να χορηγήσει αντιβίωση.
- Όταν ο παιδίατρος συστήσει αντιβιοτική αγωγή να είναι συνεπείς στην τήρηση του προγράμματος λήψης των δόσεων. Σε περίπτωση που παραλείψουν μία δόση να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους ή να συμβουλευτούν τις οδηγίες λήψης του φαρμάκου, που εσωκλείονται στη συσκευασία του.
- Να τηρούν αυστηρά τη διάρκεια θεραπείας που καθορίζει ο παιδίατρος. Ούτε το μικρότερο διάστημα, ούτε το μεγαλύτερο βοηθούν το παιδί μας περισσότερο.
- Να ενημερώνονται για τις τυχόν ανεπιθύμητες ενέργειες, ώστε να είναι σε ετοιμότητα εάν το παιδί τους παρουσιάσει κάποιες από αυτές. (π.χ. αλλεργικές αντιδράσεις, διάρροιες κλπ)
- Να χορηγούν αντιβιοτικά ΜΟΝΟ με τη σύμφωνη γνώμη του γιατρού. Το αντιβιοτικό σιροπάκι στο ντουλάπι «για ώρα ανάγκης» μόνο κακό μπορεί να κάνει όταν δεν το συστήνει ο παιδίατρος.
